Lako je braniti tezu Borisa Budena da je uloga intelektualaca u svim događanjima u i oko ratnog raspada Jugoslavije precijenjena, i u pozitivnom i u negativnom smislu.
Ipak, ako tu ulogu usporedimo sa ulogom intelektualaca u postratnom vremenu bijede i tranzicije, onda je ta precijenjenost još očiglednija. U vrijeme rata, “front” je na prvi pogled bio jedinstven: oni koji nisu podržavali nacionalizam, etničko nasilje i pljačkaško bogaćenje bili su na jednoj, a svi drugi – na suprotnoj strani. U medijskoj sferi, bila je to epoha dirljivog bratstva splitskog Feral Tribunea, beogradskog Vremena, sarajevskih Dana i podgoričkog Monitora. Njihove stranice bile su skoro pa jedine dostupne “govornice” intelektualcima koje su lokalne vlastodržačke klike proglasile nepodobnim.
Krajem devedesetih i početkom “nultih” godina, “koalicija” je pukla, a doskorašnji “saborci” počeli su se međusobno reziliti. Tema je odveć kompleksna da bi se ukratko mogla elaborirati, ali svi koji iole prate lokalnu “polemičku” scenu, lako će se sjetiti ključnih “bitaka”: od polemike u Vremenu u drugoj polovini 2002. godine (“oknjižene” u zborniku “Tačka razlaza”), preko serijskih razilaženja nekadašnjih feralovaca, sve do još uvijek aktuelnih obračuna na crnogorskoj antiratnoj ljevici i bosanskohercegovačkog rasapa koji je počeo s konsocijacijom, a završio sa Avazom. U vrijeme kad je priča o konsocijaciji bila glavni klin u ovdašnjoj medijsko-intelektualnoj čorbi, Dubravko Lovrenović i Ugo Vlaisavljević spadali su, reklo bi se po njihovim tadašnjim javnim istupima, u istomišljenike. U posljednjih mjesec-dva dana, međutim, Lovrenović i Vlaisavljević razmijenili se nekolicinu otrovnih verbalnih strelica, a na temu (ne)podobnosti Fatmira Alispahića da doktorira na Filozofskom fakultetu u Sarajevu. Podsjetimo ovdje ukratko na skandalčić kojem je, izgleda, Senat Univerziteta u Sarajevu prije koji dan ispisao epilog.
Najprije je, taman prije mjesec dana, Nastavno-naučno vijeće Filozofskog fakulteta u Sarajevu Fatmira Alispahića proglasilo nepodobnim za sticanje doktorske titule na pomenutoj visokoškolskoj ustanovi. Prema medijskim izvještajima, inicijator ove odluke bio je Dubravko Lovrenović, prodekan za nastavu Filozofskog fakulteta, podržali su ga i dekan Ivo Komšić, Enver Kazaz te još tuce profesora, a među protivnicima je najglasniji bio Ugo Vlaisavljević. U najkraćem, prvi su tvrdili da Alispahić zbog stavova kojim negira holokaust ne može ponijeti titulu doktora humanističkih nauka, dok je Vlaisavljević iznio mišljenje da proglašavanje Alispahića nepodobnim predstavlja zapravo “lov na vještice”.
Među sarajevskim mainstream medijima na Alispahićevu stranu najdirektnije je stao Dnevni avaz. S druge strane, Dani i Slobodna Bosna širom su otvorili svoje stranice Dubravku Lovrenoviću. Sve se to, uostalom, moglo doimati i logičnim; Avaz je već godinama medijska adresa na kojoj Fatmir Alispahić ima privilegovan status. Isto tako, aktivni prezir spram “avazovštine”, koncepta prema kojem, između ostalog, pripadnik ili pripadnica “manjeg naroda” ne može uređivati informativni program na nekom od televizijskih javnih servisa (slučaj napada Fahrudina Radončića na Dušku Jurišić), bio je neko vrijeme najmanji zajednički sadržilac dijela sarajevske javne scene koju su sačinjavale (nominalno) ljevičarske strane, (nominalno) građanski i nezavisni mediji te (nominalno) kritički intelektualci. Upravo na toj tački se Ugo Vlaisavljević (tadašnji redovni kolumnist jednog od Avazovih izdanja) razišao sa mnogim svojim dotadašnjim istomišljenicima (ili – sličnomišljenicima), uključujući i Dubravka Lovrenovića. U tom kontekstu “slučaj Alispahić” mogao se doimati tek poglavljem jedne već zacrtane sage.
Ipak, samo koju sedmicu nakon odluke Nastavno-naučnog vijeća Filozofskog fakulteta u Sarajevu, odnosno samo koji dan prije odluke Senata Univerziteta u Sarajevu kojom je odluka navedenog Nastavno-naučnog vijeća poništena, u Skupštini Kantona Sarajevo za kantonalnog ministra kulture izabran je – Dubravko Lovrenović. Došao je na mjesto Ivice Šarića, koji je bio kadar Stranke demokratske akcije, a u sklopu novog vladajućeg koalicionog aranžmana koji su sklopili SDPBiH i Savez za bolju budućnost Fahrudina Radončića. Dubravko Lovrenović postao je, dakle, kantonalni ministar glasovima Radončićevih poslanika. Mnogo je posljednjih dana pisano o licemjerju Zlatka Lagumdžije, a povodom njegove koalicije s Radončićem. To licemjerje jest, naravno, vrhunsko, jedinstveno i paradigmatsko, pravi urnek licemjerja, u rangu sa Silajdžićevim kritikovanjem Dejtonskog sporazuma, dokumenta koji je lično potpisao. Ne treba tu, međutim, biti naivan. Nije Lagumdžija sam po sebi toliko moćan da od Radončića napravi (skoro) svima prihvatljivog državnog ministra sigurnosti. Učestvovala je u tome široka paleta intelektualnih pragmatičara koji bi se danas, u najmanju ruku, trebali izviniti Ugi Vlaisavljeviću zbog ataka na njega povodom saradnje sa Avazom zbog koje je, onomad, proglašavan kolaboracionistom, a iz današnje je perspektive bi(va)o samo – “avangarda radničke klase”.
Oslobođenje, 12.06.2012.
Peščanik.net, 12.06.2012.