Demokratska partija socijalista Mila Đukanovića, najjača vladajuća stranka u Crnoj Gori, može spokojno da čeka parlamentarne izbore zakazane za 14. oktobar. Za tu privilegiju najviše treba da zahvali razjedinjenoj i nesposobnoj opoziciji, ali, naravno, i svojoj 23-godišnjoj vladavini tokom koje drži pod svojom kontrolom sve poluge vlasti, uz savršeno razrađen mehanizam manipulisanja biračima.
DPS će na, od uvođenja višestranačja, devetim po redu parlamentarnim izborima olako osvojiti još jedan četverogodišnji mandat.
Opozicija ne može ostvariti zavidan izborni rezultat ako biračima ne ponudi nova lica i ukoliko kampanju budu vodili isti opozicioni prvaci, bez obzira na to hoće li opozicione stranke nastupiti ujedinjene ili u više kolona, upozoravaju analitičari. Uzalud. Opozicija je opet krenula i u ove izbore po staroj gubitničkoj kombinaciji.
Kako sada stvari stoje, opozicija na izbore izlazi u više kolona. Najjača opoziciona stranka Socijalistička narodna partija ispostavila je novoformiranoj opozicionoj koaliciji Demokratski front uslove za zajednički nastup, ali Front ih je shvatio kao ucjenu i odbacio udruživanje sa SNP-om. Zato će SNP samostalno nastupiti na izbornoj utakmici. Analitičari kažu da je to prava formula za neuspjeh opozicije, a možda i SNP-a.
Neće se, svi su izgledi, proslaviti ni Demokratski front. Prvo zato što je na njegovom čelu nekadašnji ambasador Slobodana Miloševića Miodrag Lekić, drugo nema program koji bi privukao glasače nezadovoljne i ekonomskom i političkom situacijom u državi, a treće – Front ne može da okupi većinu opozicionih partija. Ustvari, za sada ga čine svega dvije – procrnogorski Pokret za promjene i Nova srpska stranka. Front je odbio da u svoje društvo prihvati Liberalnu partiju i Demokratsku srpsku stranku. Ova posljednja spremna je za opozicionu saradnju, ali njen lider Ranko Kadić ocjenjuje da Demokratski front “ne štiti na pravi način interese Srba u Crnoj Gori”.
Novoformirana Pozitivna Crna Gora, koja predstavlja malo osvježenje na crnogorskoj političkoj sceni, neće u Demokratski front. Bošnjačka stranka još vaga, ali je za sada samostalni nastup realniji od koalicionog, kaže poslanik te partije Suljo Mustafić. Albanske partije prave svoju koaliciju…
Najavljen bojkot izbora
Jedno je samo sigurno: i pored nekih nedavnih nesuglasica, opet će u koaliciji nastupiti Demokratska partija socijalista i Socijaldemokratska partija.
Metodolog Miloš Bešić ovako objašnjava zašto opozicija ima male šanse za pobjedu: “Problem je ideološka nekonzistentnost u opoziciji, loš lidership, nepostojanje novih lica koja bi osvježila političku scenu, nejasan program, naročito ekonomski.”
Paradoks je što se ne može negirati činjenica da u Crnoj Gori postoji zavidan opozicioni potencijal. To su pokazali i nedavni višenedjeljni masovni protesti u organizaciji dijela nevladinog sektora, sindikata i studenata. Međutim, protesti su takođe pokazali da su građani razočarani i u opoziciju zato što ne zna da artikuliše opozicionu energiju. Da se, recimo, Građanski front, koji je predvodio proteste, transformisao u političku stranku, DPS ne bi sa tolikim optimizmom išao u oktobarske izbore. Ili – ne bi birači željni promjena bili toliki pesimisti i masovno najavljivali da će bojkotovati izbore. Moguće je da će na predstojećim izborima biti ogroman broj apstinenata, ali bijeli glasački listići, u sadašnjem odnosu političkih snaga, ponajviše će koristiti DPS-u. Pogotovo što se opravdano strahuje da će među apstinentima biti najviše mladih koji bi uključivanjem u izbornu utakmicu i uopšte u političke procese najviše mogli da izmijene odnos trenutnih snaga vlasti i opozicije u korist ove druge.
Udarnički u kampanju
Iako do izbora ima oko dva mjeseca (uz parlamentarne biće održani i lokalni u Nikšiću, Kotoru i Budvi) koalicija DPS-SDP već je udarnički krenula u kampanju. Njenim izdržljivim aktivistima nimalo ne smetaju tropske vrućine. Popravljaju seoske puteve, postavljaju rasvjetu po perifernim gradskim naseljima, kreče fasade, idu od vrata do vrata da se na licu mjesta uvjere šta kome fali…
Njeni aktivisti zaduženi za verbalnu propagandu javnost zabavljaju bajkovitim pričama o novim strateškim partnerima, milionskim investicijama (trenutno su najaktuelnije kompanije iz Turske i Azerbejdžana), o izgradnji hotela visoke kategorije, bolnica, sportskih dvorana, škola… Crna Gora će, uvjeravaju, biti Švicarska, Švedska, Monako…
Uz to, u javnosti se, propagandom DPS-a i njegove jake medijske logistike – državne televizije, dnevnika Pobjeda i nekoliko privatnih televizija, radio stanica i portala, građani zastrašuju da bi dolaskom opozicije na vlast u Crnoj Gori nastao – haos. Jedini Crnu Goru u bolju budućnost može da vodi Milo Đukanović i njegov DPS – poruka je te moćne propagandne mašinerije. Za DPS se, inače, tvrdi da je jedna od najorganizovanijih stranaka u Evropi.
Opozicija sve to komentariše takođe poznatom pričom – ni ovi izbori neće biti fer, slobodni i demokratski.
Zaslugom Pokreta za promjene u javnost je dospio Izvještaj o radu podgoričkog Odbora DPS-a. Na nekoliko stranica teksta čitak dokaz kako, posebno uoči izbora, cvjeta demokratija u Crnoj Gori.
“Odbor DPS-a Glavnog grada Podgorice svakodnevno posjeti veliki broj članova, aktivista i simpatizera, koji se iz različitih potreba obraćaju Odboru, a u najvećem dijelu u cilju zapošljavanja i socijalne pomoći”, piše u Izvještaju. Gola istina, u to ne treba sumnjati.
Četrnaest komisija zaduženo je za pomoć članstvu i simpatizerima: za zapošljavanje, socijalnu zaštitu, penzionere, sport, medije, kulturu, zdravstvo, pravna pitanja… Od novembra prošle do juna ove godine razgovarano je sa 1.400 ljudi, hvali se Odbor u tom izvještaju.
Slijede podaci da je zaposleno 140 osoba, a “naknadno će biti zaposleno 156 žena sa srednjom školskom spremom”. Za jednokratne finansijske pomoći od novembra 2011. godine do 1. juna ove uplaćeno je 16.185 eura. U istom periodu uručeno je 2.018 paketa socijalne pomoći…
Partijska knjižica važnija od diplome
Ništa novo. Dvije decenije DPS raznim mamcima pridobija glasače.
“DPS-a je partija koja postaje važnija od bilo koje druge društvene institucije, pa čak i porodice, jer je ona ta koja hrani, oblači, zapošljava, udomljuje, vjenčava i sahranjuje”, opisuje vladajuću partiju dr Filip Kovačević, profesor Univerziteta Crne Gore.
Izvještaj je samo jedan od dokaza da u Crnoj Gori umjesto višepartijskog sistema funkcioniše monopol koalicije DPS-SDP. Zbog toga ona gubitak vlasti doživljava kao smak svijeta i spremna je na sve da je sačuva. Nedavno je, na primjer, vlast najavila da će legalizovati preko 100.000 na divlje sagrađenih objekata. Koliko li je tek građana prinuđeno da se zbog teške socijalne situacije uz aminovanje vlasti bavi poslovima koji su na ivici zakona, a da za revanš na izborima glasaju za vlast zajedno sa svojim porodicama.
U Crnoj Gori se i dalje selektivno zapošljava (partijska knjižica je bitnija od diplome), daju otkazi, upisuju fakulteti, sudi, dobijaju razne beneficije… Zato i iz Evropske unije, ne bez razloga, svako malo upozoravaju na to da su državu Crnu Goru premrežili korupcija i organizovani kriminal.
Pozivajući se na iskustvo iz ranijih izbora, NVO Centar za demokratsku tranziciju upozorio je ovih dana da se u toku izbornog dana ne dešavaju nepravilnosti koje mogu promijeniti rezultat izbora, nego se to dešava u toku predizborne kampanje. Zloupotreba državnih resursa – imovine i funkcija je jako izražena, a posljedica je činjenice da se u dvadeset godina vlasti jedne partije izgubila razlika između države i partije, kažu u CDT-u.
Više birača nego punoljetnih građana
Iz SNP-a su saopštili da Crna Gora ima blizu 32 hiljade građana sa biračkim pravom više nego što je imala punoljetnih građana na prošlogodišnjem popisu. I ranije je vlast obezbjeđivala na desetine hiljada dodatnih glasova preko fantomskih birača.
Na nedavno održanim lokalnim izborima u Tivtu i Herceg-Novom dokazano je da je vlast kupovala lične karte birača. Osnovni sud u Herceg-Novom izrekao je akterima te afere kazne i to je prvi slučaj u Crnoj Gori da politička korupcija dobije sudski epilog. No, to neće pokolebati vlast da i dalje kupuje lične karte, da dopunjava biračke spiskove mrtvim dušama, da omogući pojedinim biračima da glasaju po dva ili više puta…
Predsjednik Skupštine Crne Gore Ranko Krivokapić podsjeća da je prošle godine konsenzusom poslanika unaprijeđen normativni okvir u dijelu izbornog zakonodavstva i tvrdi da je time obezbijeđen važan preduslov “da se i naredni izbori održe u fer i demokratskom ambijentu”.
Poznavaoci političkih prilika tvrde da DPS-SDP može izgubiti vlast samo ukoliko se ta koalicija, prema njima zapravo interesna organizacija, uruši sama od sebe zbog unutrašnjih sukoba oko interesa ili ako sva opozicija sa svojim pristalicama bojkotuje izbore i tako alarmira evropske zvaničnike da konačno pripomognu da se novi izbori održe u demokratskim uslovima. Istina, čuda se dešavaju i preko noći, ali to neće sigurno do sljedećeg oktobra.
Veseljko Koprivica, BH Dani, 10.08.2012.
Peščanik.net, 10.08.2012.
ČIJA JE CRNA GORA