Jović, 31.03.1999.
U četvrtak 30.03.2011. navršava se 12 godina od zločina nad 34 albanskih civila u Joviću/Joviq (opština Mališevo/Malishevë) koje su počinili pripadnici Vojske Jugoslavije (VJ) i Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije (MUP RS).
Dana 30.03.1999. godine, udružene snage srpske vojske i policije iz pravca Orahovca/Rahovec granatirale su Dragobilje/Dragobil i Ostrozub/Astrazub (sela jugozapadno od Mališeva/Malishevë) zbog čega je veliki broj meštana napustio sela. Deo meštana sklonio se kod Mihilovog izvora/Vrela e Mihillit u šumi susednog sela Jović/Joviq. Tu su proveli noć.
Ujutru 31.03.1999. srpske snage su granatirale šumu i mesto gde se krilo izbeglo stanovništvo a potom ih opkolili. Naredili su svima da se okupe na obližnjoj poljani i da sednu sa podignutim rukama. Ispitivali su ih da li su izbeglice, da li među njima ima pripadnika OVK a onda su ih pretresli i uzeli novac i nakit. Nakon nekog vremena, odvojili su žene i decu od muškaraca i odveli prema susednoj Crnovrani/Carravranë. Zadržane muškarce, njih 35, ponovo su pretresli a zatim su počeli tući i iznova ispitivati da li je neko od njih u OVK. Nedugo zatim, odveli su ih do obližnjeg izvora. Odmah po dolasku, pripadnici srpskih snaga otvorili su vatru na njih. Preživeo je samo jedan (identitet poznat FHP) koji se spasao tako što su ga zaklonila tela ostalih ubijenih.
Ubijeno je 17 muškaraca iz familije Morina iz Ostrozuba/Astrazub, 10 članova familije Paqarizi i dva člana familije Terdhaku iz Dragobilja/Dragobil. Među ubijenima su bili i Avdi Hoti iz Samodraža/Samadraxhë, Ismet Makica iz Studenčana/Studençan i Mustafa Mustafë iz Semetišta/Semetishte. Među ubijenima je bio i četrnaestogodišnji Valon Morina.
Kasnije tog dana, meštani su pronašli tela ubijenih. Sahranili su 17 tela pre mraka. Kada su sutradan krenuli da sahrane i ostale, videli su pripadnike srpskih snaga kako premeštaju tela ubijenih na različita mesta – iza kamenja, žbunja i drveća – verovatno sa namerom da stvore utisak da su muškarci stradali u borbi. Dva dana kasnije, pripadnici OVK sahranili su tela svih ubijenih na groblju u Joviću/Joviq. Posmrtni ostaci Dauta Paqarizija i Shaqira Bytyqija ni do danas nisu pronađena.
Nadležni organi Republike Srbije do sada nisu pokrenuli ni jedan postupak protiv odgovornih za ovaj zločin.
Pusto Selo, 31.03.1999.
Dana 31.03.1999. godine, u Pustom Selu/Pastasel (opština Orahovac, Kosovo), srpske snage streljale su 103 albanska muškarca.
Udružene snage Vojske Jugoslavije (VJ), Posebnih Jedinica Policije (PJP) i rezervista, započele su 28.03.1999. godine ofanzivu protiv OVK na području južno od Kline/Klinë i severoistočno od Orahovca/Rahovec. Istovremeno, albansko stanovništvo zbog granatiranja i pod pretnjama srpskih snaga, bilo je prinuđeno da napusti svoje domove. Mnogi su otišli prema Albaniji dok se više od hiljadu ljudi, do 31.03.1999. godine, sklonilo u Pusto Selo/Pastasel, oko 15 km severoistočno od Orahovca/Rahovec. Izbeglice su se smestile po kućama i u zgradi škole Jusuf Gёrvalla.
Dana 31.03.1999. godine oko podneva, srpske snage su opkolile selo, a sat vremena kasnije su s tenkovima, oklopnim vozilima i kamionima počeli da ulaze u selo. Meštani i izbeglice su se okupljali na livadi ispred škole. Podigli su belu zastavu i čekali da im se srpske snage približe. Među pripadnicima vojske i policije prepoznali su i dvojicu Srba rezervista iz Kline/Klinë i Orahovca/Rahovec (imena poznata FHP). Pripadnici srpskih snaga su odvojili muškarce na stranu, a žene su opljačkali i naredili im da sa decom idu u Albaniju. Zadržane muškarce, njih oko 120, su opljačkali i pretukli, a zatim su ih u grupama odvodili i streljali na obali obližnjeg potoka Proni i Zyles.
U četiri grupe, odvedena su i streljana 103 muškarca, starosti od 14 do 81 godine. Trinaestorica su preživela streljanje. Ubijen je 41 meštanin Pustog Sela/Pastasel i izbeglice iz sela Čiflak/Çifllak (1), Koznik (8), Kramovik (3), Petković/Petkoviq (15), Poluža/Poluzhë (5), Sanovac/Senoc (2), Zatrić/Zatriq (14), Mrasor (1), Potok (1) (opština Orahovac), Grebnik/Gremnik(4), Krnjince/Kërnicë(1), Mlečane/Mleqan(1), Svrhe/Sverkë (3) (opština Klina/Klinë) i grada Kline/Klinë. (3).
Od 1-3.04.1999. godine meštani su iz potoka izvukli tela svih ubijenih i sahranili ih na jednom mestu u blizini potoka. Jedna žrtva je sahranjena u svom rodnom selu, a donete su i sahranjene tri žrtve ubijene istog dana u Kozniku/Koznik.
Nakon što su se sredinom aprila u svetskim medijima pojavili satelitski snimci masovne grobnice u Pustom Selu/Pastasel, srpske vlasti (Okružni javni tužilac u Prizrenu) naredile su ekshumaciju tela. Ekshumaciju su izvršili radnici komunalnog preduzeća Higijena iz Prizrena/Prizren 21.04.1999. godine. Obdukcija je izvršena na Institutu za sudsku medicinu u Prištini/Prishtinë da bi nakon toga tela bila vraćana u Prizren. Početkom maja, radnici Higijene su po naredbi policije zakopali tela na nekoliko lokacija u okolini Prizrena/Prizren, Orahovca/Rahovec i Suve Reke/Suharekë. Odmah nakon rata, jedan radnik komunlanog preduzeća, otkrio je lokacije gde su sahranjena 94 tela. Do danas nije otkriveno gde su sahranjena tela 12 muškaraca.
Najviši politički, vojni i policijski funkcioneri Republike Srbije, Nikola Šainović, Dragoljub Ojdanić, Nebojša Pavković, Miroslav Lazarević, Sredoje Lukić i Vlastimir Đorđević osuđeni su u prvostepenom postupku pred Međunarodnim krivičnim trubunalom za bivšu Jugoslaviju na višegodišnje kazne zatvora, zbog masovnih zločina nad kosovskim Albancima, među kojima je i zločin u Pustom selu/Pastasel.
Nadležni organi Republike Srbije do sada nisu pokrenuli ni jedan postupak protiv odgovornih za ovaj zločin.
Fond za humanitarno pravo, 30.03.2011.
Peščanik.net, 31.03.2011.
Srodni tekst:
