Kada sam u martu 1990. izveštavao o parlamentarnim izborima u Nemačkoj Demokratskoj Republici za jedan akademski žurnal, svi su očekivali da će Partija demokratskog socijalizma (PDS), kao stranka koje je upravo rođena iz stare vladajuće Komunističke partije, završiti na đubrištu istorije. Međutim, osvojila je 19% glasova, samo 6% manje od Socijaldemokratske partije (SPD) čiju su pobedu svi očekivali. I tako je bilo na svakim izborima od tada. Velike partije i njihove medijske ispostave čine sve što mogu da marginalizuju ono što je sada postalo Die Linke, ili Leva partija.
Ova Leva partija nije samo proizvod stranaka bivšeg DDR-a, nego i njihovog spajanja sa socijaldemokratskim snagama i onima levo od njih u Zapadnoj Nemačkoj, pre svega onima oko Oskara Lafontena. To je značilo stvaranje baze koja je ne samo svojevrsna istočna varijanta Hrišćansko-socijalne unije (CSU), nego i jedina partija sa poslanicima u Bundestagu koja se opire opštem konsenzusu o štednji u socijalnoj i ekonomskoj sferi. U društvu koje toliko naginje konsenzusu, ovu partiju to stavlja izvan merila pretežno zapadno-dominanirajuće političke kulture.
Ako pogledamo izborne rezultate od 1990, videćemo da je PDS/Die Linke uspela da održi zastupljenost u parlamentu na osnovu sistema izbornih okruga tokom 90-ih i 2000-tih, ali od 2005. njena poslanička zastupljenost je od krhke postala stabilna, sa 8.7% 2005. godine, i 11.9% 2009. Nije joj škodila ni velika recesija, ne zato što je Nemačka bila naročito pogođena, nego zato što se njena sposobnost da pregrmi krizu zasnivala na što većem smanjivanju plata (u Nemačkoj ne postoji minimalna zarada, koju Die Linke želi da uvede) i održavanju visoke produktivnosti bez raspodele stečene zarade.
Ako pogledamo rezultate u istočnim delovima Nemačke, videćemo da se stranka pozicionirala kao zaštitnik istočnonemačkih interesa i da redovno osvaja 25-30% tamošnjih glasova. Njena podrška u istočnom Berlinu (48% 2001) dovela je do formiranja koalicione vlade sa SPD. Ova kombinacija istočnonemačkih interesa i snažnog radničkog profila na zapadu – što joj je omogućilo da pokupi razočarane soocijaldemokratske glasove u Sarlandu i Severnoj Rajni-Vestfaliji – znači da je ona postala važan igrač u federalnoj politici, mnogo više nego kratkotrajne senzacije Alternative für Deutschland i Pirati. Pred ove izbore, u istraživanjima redovno beleži 8-10% podrške.
Gregor Gizi, vođa Die Linke, važan je faktor u popularnosti ove partije. On je žustar politički akter i zna kako da ostvari kontakt s publikom. U ovoj izbornoj kampanji redovno se pokazivao kao najbolji medijski izvođač, a kao političara ga smatraju autentičnim. Osamdesetih godina u DDR-u, bio je advokat koji je zastupao mnoge disidente u borbi protiv birokratije. To je značilo da održava kontakte sa Štazijem – pa ga, prirodno, od devedesetih prate optužbe da je i sam bio doušnik. To je jedan od glavnih razloga zašto koalicija levičarskih partija (SPD, Zelenih i Die Linke) nikad nije bila moguća, uprkos izbornoj aritmetici koja joj često daje teoretsku kombinovanu većinu. Činjenica da su istočnonemački Zeleni iznikli iz disidentskog pokreta znači da nisu spremni da uđu u koaliciju sa onima koje još uvek smatraju naslednicima stare vladajuće Komunističke partije.
Međutim, kako poslednje ankete pokazuju da Liberali (trenutno u koaliciji sa Merkelinom CDU) možda neće osvojiti neophodnih 5%, neki Zeleni još uvek razmišljaju o koaliciji sa CDU, i pošto je trenutno najverovatniji ishod velika koalicija CDU/CSU i SPD, jedno je sigurno: koliko god se drugi nadali da će propasti, Die Linke će nastaviti da postoji kao jedna od malobrojnih istinski opozicionih stranaka u nemačkoj politici.
Peter Thompson, The Guardian, 05.09.2013.
Preveo Ivica Pavlović
Peščanik.net, 11.09.2013.
