U toku su pripreme za prinudno iseljenje romskog naselja u bloku 61 na Novom Beogradu. Radi se o naselju u kom ima 27 porodica od kojih je 20 porodica interno raseljenih sa Kosova. U naselju živi 111 lica, od toga 59 dece. Kako se naselje nalazi u blizini stambenog bloka koji je u izgradnji a čiji je investitor Građevinska direkcija Srbije, Direkcija je kod opštine Novi Beograd pokrenula postupak za prinudno iseljenje naselja smatrajući da je ovo zemljište neizgrađeno i nelegalno zaposednuto od strane stanovnika naselja. Izgleda da će se iseljenje vršiti po ubrzanom postupku zbog građevinskih rokova. Građevinska direkcija Srbije je društvo sa ograničenom odgovornošću čiji je osnivač i jedini vlasnik (član) Republika Srbija. Takođe, prema dokumentu u kome Građevinska direkcija Srbije traži iseljenje ovog naselja Vlada Republike Srbije je na sednici od 25 avgusta 2011 donela Zaključak 05 broj 351-6544/2011 kojim se odobrava izgradnja stambeno-poslovnog objekta na ovoj lokaciji (ulica dr Ivana Ribara na Novom Beogradu). Građevinska direkcija Srbije navodi da pokretanjem zahteva za iseljenje sprovodi Zaključak Vlade kao i da je lokacija na kojoj se nalazi naselje, u vlasništvu Republike Srbije (na osnovu Zaključka Vlade 463-4409/2011 kojim je pravo svojine preneto sa grada Beograda na Republiku).
Prema našim saznanjima, ovo je prvi slučaj prinudnog iseljenja koje se izvodi uz učešće Vlade Republike Srbije.
Direkcija je u svom saopštenju potvrdila da oni smatraju da ovim iseljenjem deluju u skladu sa odlukom Vlade.
Stanovnici naselja su dobili nešto od dokumenata kojima im se daje objašnjenje zašto se iseljavaju ali im niko nije ponudio alternativni smeštaj. O iseljenju nisu konsultovani, a i samo iseljenje, prema dokumentima koje smo videli će biti sprovedeno do kraja ove godine – dakle u zimu. U naselju je veliki broj dece pa je to dodatna komponenta koja se javlja. Veliki broj stanovnika nije uopšte evidentiran kod nadležnog CSR Novi Beograd niti im se, osim komunalne inspekcije iko od nadležnih obraćao povodom iseljenja.
Takođe ističemo da Republika Srbija ima obavezu da preduzme mere da zaštiti interno raseljena lica sa Kosova koji čine većinu stanovnika ovog naselja.
U izveštaju predstavnika Generalnog sekretara UN o pravima interno raseljnih lica iz 2009 Walter Kälin-a navodi se da “skoro trećina Roma koji su interno raseljeni sa Kosova žive u objektima koji nisu predviđeni za stanovanje”. Predstavnik je takođe istakao zabrinutost zbog povećanog broja prinudnih iseljenja Roma u Beogradu, uključujući i interno raseljene sa Kosova.
U mišljenju Evropske Komisije od 12 oktobra navodi se da “ne postoji sistemski pristup raseljenjima nelegalnih romskih naselja koja se često izvode na način koji za rezultat ima ozbiljna kršenja osnovnih ljudskih prava”.
Amnesty International smatra da se ova situacija u Srbiji može rešiti donošenjem zakona kojim bi se regulisala materija iseljenja u skladu sa međunarodnim standardima, a prinudna iseljenja zabranila. Predstavnici Amnesty Inernational su u oktobru posetili Vladu Republike Srbije i predali preko 20.000 peticija za donošenje ovakvog zakona potpredsedniku Vlade Božidaru Đeliću.
Povodom ovog najavljenog iseljenja Amnesty International je izdao press release i urgent action kojim se pozivaju naši aktivisti da pišu Vladi Republike Srbije i da zahtevaju da se iseljenje ne izvrši dok se stanovnicima ne obezbedi adekvatan smeštaj i dok se ne izvrše konsultacije sa njima.
Takođe, naše sekcije širom sveta će se obratiti ambasadama Republike Srbije sa istim zahtevom i organizovati skupove na trgovima i ispred ambasada.
Nevladine organizacije u Srbiji su se obratile međunarodnim organizacijama u Srbiji, Zaštitniku građana i Poverenici za zaštitu ravnopravnosti, kao i nadležnom ministarstvu. Posebno nas zabrinjava činjenica da kada su u proteklih mesec dana, aktivisti nevladinog sektora u Srbiji su pokušali da mirnim putem spreče slična prinudna iseljenja to je rezultovalo hapšenjima i privođenjima od strane policije.
Amnesty International, 03.11.2011.
Peščanik.net, 04.11.2011.