Aktivisti vojvođanskog podmlatka DS, Demokratske omladine Vojvodine, u periodu 2009-2011. organizovano su i masovno osnivali nevladine organizacije, i to na osnovu pisanog uputstva koje je upućeno na adrese opštinskih i gradskih odbora, a u tu svrhu je čak organizovan i seminar na Fruškoj gori, saznaje Danas.
Našem listu je iz izvora bliskih DS dostavljen dokument, kako kažu “instrukcija” ili nalog, iz aprila 2009, kojim potpredsednik DOV Adrijan Živku nalaže primaocima, a to su lokalni odbori podmlatka vojvođanskih demokrata, koje oni zovu “klubovima”, da krenu u akciju osnivanja što više “satelitskih” nevladinih organizacija. Živku se tu poziva na zaključke sa seminara na Andrevlju, naselju na Fruškoj gori, u blizini Beočina, koji je, po saznanjima Danasa, održan marta iste godine. Glavni predavač na tom skupu, kako kažu naši izvori iz redova demokrata, bio je jedan tadašnji član Izvršnog odbora GO DS, i sam veoma aktivan u nevladinom sektoru.
“Poštovani omladinci/ke, s obzirom da je protekao određen vremenski period od održavanja Seminara na Andrevlju koji je održan povodom formiranja nevladinih organizacija, potrebno je da u narednom periodu, a u skladu sa materijalom koji ste dobili sa seminara, pristupite procesu formiranja istih”, napisao je Živku u pismu, koje citiramo bez lektorskih korekcija.
Ovaj funkcioner mladih demokrata potom precizira da bi NVO-i trebalo da se zovu gotovo identično – „Omladinski klub opštine…“, odnosno „Omladinski klub grada…“. Kako objašnjava, „odlučili smo se za ovaj naziv iz razloga što sadrži naziv omladina i klub koji podsvesno podseća na klubove Demokratske omladine, a koji sa druge strane nije direktno povezan sa strankom“.
Ostavlja se mogućnost i da organizacije imaju neki drugačiji naziv. Ipak, kako se navodi, „ukoliko se budete odlučili za formiranje nevladine organizacije drugog tipa (npr. Ekološku) molimo Vas da nam se obratite kako bi smo Vam prosledeli dalja upustva“.
Naš list je, pretragom baze podataka Agencije za privredne registre, utvrdio da su omladinci DS „postupili po naređenju“ i u velikom broju vojvođanskih opština formirali NVO kojima su dali nazive u skladu s uputstvom iz centrale u Novom Sadu. Utvrdili smo, takođe, da su ovlašćeni zastupnici velike većine tih „omladinskih klubova“ istovremeno funkcioneri ili aktivisti DS, odnosno DOV. Istovremeno, na internet sajtovima „klubova“ nigde se ne pominje njihova povezanost s DS, a kamoli da su osnovani po instrukciji te partije. Štaviše, svi ističu da su „nestranačke“ organizacije.
Kikinda (decembar 2009), Stara Pazova (maj 2009), Sremska Mitrovica (april 2009), Ruma (januar 2011), Žabalj (septembar 2009), Srbobran (mart 2009), Odžaci (novembar 2009), Irig (novembar 2010), Zrenjanin (mart 2011), Alibunar (avgust 2010), Šid (septembar 2009), Bela Crkva (oktobar 2009), Bečej (novembar 2009), Vrbas (novembar 2009), Sečanj (nema ga u bazi APR-a), Banatska Topola (oktobar 2010) – ukupno 16 „omladinskih klubova“ širom Vojvodine formirano je nakon seminara na Fruškoj gori, odnosno pisanog dopisa iz novosadske centrale.
Jedan od najaktivnijih je Omladinski klub grada Sremska Mitrovica, osnovana 17. aprila 2009, samo četiri dana nakon dopisa koji je u lokalni odbor DOV stigao iz Novog Sada. Na čelu te organizacije je Jovan Kovačić, koji je na 12. kongresu omladine demokrata, jula 2011, izabran za člana stalnog sastava Saveta Demokratske omladine (Srbije). Na internet sajtu mitrovačkog OK piše da je to „nestranačko i neprofitno udruženje građana“, pre svega orijentisano na unapređenje života mladih, obezbeđivanje jednakih šansi svim mladima i na humanitarne aktivnosti (više na sajtu omladinskikgsm.com).
Zanimljivo je da doslovce identičnim rečima svoje aktivnosti opisuje Omladinski klub opštine Stara Pazova (što se može proveriti na njihovoj Fejsbuk prezentaciji). Za sebe ističu da su „nestranački i nevladini“, a najviše se bave ekologijom, između ostalog uključeni su u akciju „Očistimo Srbiju“. Na čelu organizacije osnovane maja 2009. je Sandra Hakač, aktivistkinja DS u Sremskom okrugu.
Ipak, na ograničenom novinskom prostoru nemoguće je predstaviti svaki od 16 „omladinskih klubova“ pod kontrolom vojvođanskih demokrata.
Pomenimo da je Dejan Korićanac, predsednik Izvršnog odbora DOV, ujedno osnivač Omladinskog kluba grada Zrenjanina (kao što piše na zvaničnom sajtu dovojvodina.org.rs, pa link „Naš tim“). Dalje, član IO DOV Predrag Nikić je osnivač Omladinskog kluba opštine Sečanj, a član IO DOV Nenad Bubulj je osnivač NVO Omladinski centar Bačke Palanke (isti izvor). Adrijan Živku, potpisnik instrukcije za osnivanje NVO, na čelu je Omladinskog kluba opštine Alibunar.
Većina osnivača i, prema bazi podataka APR „ovlašćenih zastupnika“, omladinskih klubova ipak su „samo“ lokalni opštinski aktivisti DS. Na primer, osnivač OK Ruma Lazar Tabandželić je potpredsednik Kluba Demokratske omladine u toj opštini, a Sandra Milovanov iz Bečeja je na čelu OK i članica Opštinskog odbora DS. Za neke od zastupnika, posebno iz najmanjih opština, reklo bi se da spadaju tek u simpatizere stranke, koji posećuju grupe na Fejsbuku i „lajkuju“ izjave funkcionera i vesti o stranačkim aktivnostima.
Aktivizam mladih demokrata u civilnom sektoru svakako ne bi bio sporan, naprotiv, trebalo bi ga isticati kao pozitivan primer, da čak 16 nevladinih organizacija, čiju smo direktnu povezanost sa DS uspeli „crno na belo“ da dokažemo, nisu formirali po direktnom nalogu iz stranačke centrale.
Takođe, svaki od ovih „NVO-a Demokratske omladine“ do danas je aktivan i sarađuju s vlastima, lokalnim, pokrajinskim i republičkim, odnosno – vlasti u velikoj meri finansiraju njihove aktivnosti. To se može proveriti na internet sajtovima i fejsbuk grupama navedenih „klubova“. A, time u čijim džepovima taj novac na kraju završi, i da li se u svrhe kojima je namenjen troši, dužni su da se bave nadležni državni organi.
Nalog za osnivanje NVO
Dnevni list Danas objavljuje integralni tekst uputstva aktivistima Demokratske omladine Vojvodine za osnivanje nevladinih organizacija, koje je potpredsednik DOV Adrijan Živku uputio opštinskim i gradskim odborima (klubovi) podmlatka DS 13. aprila 2009. godine.
Objavljujemo tekst bez lektorskih i korektorskih intervencija:
Poštovani omladinci -ke,
s obzirom da je protekao određen vremenski period od održavanja Seminara na Andrevlju koji je održan povodom formiranja nevladinih organizacija, potrebno je da u narednom periodu, a u skladu sa materijalom koji ste dobili sa seminara, pristupite procesu formiranja istih.
Naziv za sve organizacije opšteg tipa trebao bi da bude po sledećem šablonu:
OMLADINSKI KLUB OPŠTINE ________ (npr. Omladinski klub opštine Alibunar, a u slučaju da se nevladina organizacija formira na nivou grada Omladinski klub grada Zrenjanina).
Odlučili smo se za ovaj naziv iz razloga što sadrži naziv omladina i klub koji podsvesno podseća na klubove Demokratske omladine, a koji sa druge strane nije direktno povezan sa strankom.
Ukoliko se budete odlučili za formiranje nevladine organizacije drugog tipa (npr. Ekološku) molimo Vas da nam se obratite kako bi smo Vam prosledeli dalja upustva.
S poštovanjem, potpredsednik DOV
Adrijan Zivku s.r.
Pokrivaju celu Srbiju
Prema saznanjima Danasa, podmladak vojvođanske DS nje usamljen u svojim akcijama formiranja „satelitskih“ nevladinih organizacija. Kao što smo objavili ranije ove sedmice, prošle godine je iz centrale DS upućena preporuka aktivistima, pre svega članovima Demokratske omladine, u opštinskim odborima stranke širom Srbije da osnivaju NVO-e i prijavljuju se na konkurse koje su lokalne, pokrajinske i republičke vlasti, kao i inostrani donatori, namenili civilnom sektoru. S obzirom na to da lokalni aktivisti u nekim sredinama do sada tim povodom ništa nisu uradili, očekuje se da u toku ove godine u opštinske odbore pristigne, kako kažu naši izvori iz DS, „direktiva“, naredba kojom aktivisti imali obavezu da registruju NVO-e i konkurišu za projekte. Iz toga bi se dobrim delom finansirale i partijske aktivnosti.
Minimum 16
U ovom tekstu uglavnom smo se bavili „organizacijama opšteg tipa“, ako su nazvani u dopisu iz centrale DOV, dakle onim NVO koje u nazivu imaju reči „omladinski klub opštine/grada…“. Adrijan Živku u svom pismu ostavlja mogućnost da aktivisti osnivaju NVO-e „drugog tipa“ i poziva zainteresovane da mu se jave za „dalja uputstva“. Dakle, navedenih 16 organizacija su minimum, a koliko zapravo udruženja civilnog društva DS kontroliše, nemoguće je utvrditi.
Danas, 17.07.2011.
[sig]