Centar za razvoj civilnog društva (CRCD) upozorava da novi etnički incidenti u Temerinu do kojih je došlo na gregorijanski Božić 2011. podsećaju na početke eskalacije međunacionalnih incidenata u Vojvodini između 2003. i 2005. Dok organi uprave, predstavnički i nezavisni organi na ovakve incidente reaguju adekvatno, preti opasnost da nespremnost tužilaštava da postupaju po službenoj dužnosti oteža prevazilaženje već trajno napetih međuetničkih odnosa u ovoj sredini, a potencijalno i u celoj Vojvodini.
Temerin je ključna opština u Vojvodini s tačke gledišta stabilnosti međunacionalnih odnosa i ostvarivanja prava nacionalnih manjina. Ova opština je svojevrsni lakmus za stanje međunacionalnih odnosa na širem području. Kada su u Temerinu međunacionalni odnosi Srba i Mađara dobri, realno je očekivati odsustvo ozbiljnijih incidenata u svih 45 vojvođanskih opština. A kada dolazi do etničkih incidenata u Temerinu, to ne znači nužno da će se oni proširiti na celu Vojvodinu, ali je neophodna pojačana pažnja i državnih organa i javnosti.
U Temerinu se periodično dešavaju incidenti. Ova opština posebno je privukla pažnju zbog incidenata između 17. i 23. marta 2004, kada se talas etničkog nasilja preneo sa Kosova u Vojvodinu. Posle intervencija OEBS i Saveta Evrope 2. novembra 2005. Vlada tadašnje Državne zajednice Srbija i Crna Gora formirala je posebnu komisiju za suzbijanje etničkih incidenata u Vojvodini. Rad prvo policije, potom tužilaštava, a napokon i sudova, tada se popravio i broj etničkih incidenata u Vojvodini je kontinuirano i značajno opadao u toku nekoliko godina.
Januara i februara 2010. u Temerinu su u četiri odvojena incidenta pretučeni mladići mađarske nacionalnosti zbog toga što govorili mađarski na javnom mestu. Tada je zabeležen i jedan incident protiv ondašnjih Srba. CRCD je tom prilikom pored ostalih neposredno upoznao i Visokog komesara Evropske Unije za spoljne poslove i bezbednost Ketrin Ešton sa rizikom koji donosi ovakvo pogoršavanje međunacionalnih odnosa.
U jesen 2011. posle serije incidenata u Temerinu koji su uključivali premlaćivanje mladića srpske i mađarske nacionalnosti i demoliranje niza objekata, policija i drugi nadležni državni i pokrajinski organi reagovali su aktivnije nego inače na prevenciji incidenata. Ostaje međutim činjenica da terensko iskustvo monitoringa ostvarivanja prava manjina koje CRCD izvodi pokazuje da u jednom delu samog opštinskog mesta Temerina javna upotreba mađarskog jezika predstavlja rizik po onoga ko ga govori, a da to u još većoj meri važi za mesto Bački Jarak u istoj opštini.
Napad na jednu kuću, ponovljeni napadi na građane na ulici i prebijanje dvojice mladića mađarske nacionalnosti na Božić po gregorijanskom kalendaru 2011. pokazuju da tenzije i s njima povezana opasnost od drastičnog pogoršanja međunacionalnih odnosa istrajavaju. Ohrabruje što je policija brzo otkrila napadače. Zabrinjava što su oni prekršajno procesuirani i osuđeni na po 25 dana zatvora. Postoji osnovana bojazan da Više tužilaštvo u Novom Sadu neće, kao ni u nekim ranijim slučajevima, reagovati po službenoj dužnosti u vezi sa vrlo osnovanom sumnjom da je počinjeno krivično delo izazivanja i raspirivanja nacionalne, verske i rasne mržnje i netrpeljivosti iz člana 317 Krivičnog zakonika.
CRCD procenjuje da bilo kakvo opuštanje državnih organa, a pre svega tužilaštva i sudova, pošto policija već godinama radi sve efikasnije, podrazumeva veliki rizik od pogoršavanja međunacionalnih odnosa ne samo u Temerinu, nego u celoj Vojvodini. Uz adekvatne reakcije policije, organa uprave AP Vojvodine i predsednika Skupštine AP Vojvodine, kao i nezavisnih tela, problem se usredsređuje na efikasnost nadležnih tužilaštava i njihovu spremnost da postupaju po službenoj dužnosti. CRCD upozorava da se ne smeju ponoviti greške iz perioda 2003. – 2005. kada je ustezanje tužilaštava da primenjuju zakon dovelo do eskalacije etničkih incidenata i privremeno ugrozilo stabilnost međunacionalnih odnosa u Vojvodini.
Centar za razvoj civilnog društva, 27.12.2011.
Peščanik.net, 27.12.2011.
