Verska diskriminacija takozvanih ne-tradicionalnih, odnosno ne-privilegovanih crkava, poprima u Vojvodini sistemski karakter. Prošle godine je State Department u svom izveštaju o stanju verskih sloboda u svetu posebnu pažnju posvetio diskriminatorskoj praksi Vlade Vojvodine koja je iz budžeta finansirala samo privilegovane verske zajednice.
Postoji jasna veza između verske diskriminacije u Srbiji, sistemskih slabosti primenjenog modela ostvarivanja prava nacionalnih manjina, i partokratije koja je uzurpirala Republku Srbiju od njenih građana i predala neposredno vršenje vlasti vođstvima političkih stranaka.
Pokrajinski sekretarijat za kulturu i javno informisanje je 14. jula 2011. saopštio da je predsednik Skupštine AP Vojvodine Šandor Egereši naglasio „značaj duhovne snage i uticaja istorijskih crkava u mirnom i skladnom suživotu u višenacionalnoj i multikonfesionalnoj zajednici kakva je Vojvodina“. Egereši je takođe istakao značaj stalnog dijaloga između crkava i državnih vlasti i između tradicionalnih crkava. Predsednik Skupštine Vojvodine izrazio je i zadovoljstvo saradnjom sa Srpskom pravoslavnom crkvom u procesu „istorijskog pomirenja srpskog i mađarskog naroda na ovim prostorima“.
Egerešijevo ignorisanje „ne-tradicionalnih“, odnosno diskriminisanih crkava, u suprotnosti je sa odredbama iz članova 11, 18, 21, i 44 Ustava Srbije, koje jemče svetovnost države, neposrednu primenu zajemčenih manjinskih prava, zabranu diskriminacije po osnovu veroispovesti, ravnopravnost crkava i verskih zajednica, i njihovu odvojenost od države. Predsednik Skupštine Autonomne Pokrajine Vojvodine g. Šandor Egereši je svojim ignorisanjem „ne-tradicionalnih“ verskih zajednica prekršio i niz zakonskih rešenja i odredbi. Ovakvo podvajanje privilegovanih i diskriminisanih verskih zajednica predstavlja osnov kojim se u javnom mnenju stvara utisak da su „ne-tradicionalne“ verske zajednice lišene zaštite ili priznanja vlasti. Napadi na male verske zajednice, njihove sveštenike, vernike i objekte, nalaze u ovakvom raširenom utisku snažan izvor podsticaja.
Ovakav nastup predsednika Skupštine Autonomne Pokrajine Vojvodine g. Šandora Egerešija potpuno je u duhu pokušaja da se različiti identiteti podvedu pod etničke identitete, a različiti resursi pod kontrolu političkih stranka. Time što Egereši Srbe vidi isključivo kao pravoslavce, a Mađare kao katolike ili kalviniste, zanemarujući Srbe, Slovake, Mađare i druge građane koji pripadaju drugim internacionalnim crkvama, on pomirenje shvata kao pomirenje nacionalizama ili kleronacionalizama, faktički zastupajući „bosanski model“. Ovakva perspektiva sasvim se poklapa sa nastojanjima rukovodstava manjinskih političkih organizacija da uspostave kontrolu nad medijima nacionalnih manjina na svoju korist i na korist svojih patrona iz velikih stranaka sa centralama u Beogradu. Štaviše, Egereši svojim nastupom jasno otkriva sistemske probleme postojećeg načina zaštite ostvarivanja prava pripadnika nacionalnih i verskih manjina. Treba imati u vidu da Demokratska stranka kontroliše nacionalne savete poput nacionalnih saveta hrvatske i slovačke nacionalne manjine, da Liga socijaldemokrata Vojvodine kontroliše nacionalni savet rumunske nacionalne manjine, a Socijalistička partija Srbije nacionalni savet vlaške nacionalne manjine, i da je glavni problem u Sandžaku bar jednim delom izazvan nepristajanjem Bošnjačkog nacionalnog saveta da prihvati patronažu partijskih centrala. Egereši u ovakvoj realnoj situaciji svojim ignorisanjem prava pripadnika „ne-tradicionalnih“ verskih zajednica otkriva diskriminaciju svih onih koji neće da se pokore vladajućoj raspodeli resursa zbog čuvanja slobode savesti i veroispovesti, nespremnosti da poistovete sistem zaštite manjina sa svevlašću rukovodstava političkih stranaka, ili koji prosto žele da Srbiju izgrade kao Republiku, u skladu sa njenim ustavnim određenjima, umesto kao koaliciju etnopreduzetnika, nekolicine od vlasti izabranih verskih vođa, njihovih patrona iz političkih stranaka i sa njima povezanih tajkuna.
Egereši je u svom nastupu pokazao nastavak verske diskriminacije u Vojvodini, ali i sve sistemske slabosti primenjivane manjinske politike u Srbiji i svu udaljenost donošenja odluka od njenih građana, nezavisno od njihove verske, nacionalne ili političke pripadnosti.
Centar za razvoj civilnog društva, 20.07.2011.
Peščanik.net, 20.07.2011.
