Pobjeda Conchite Wurst, provokativnog scenskog avatara Austrijanca Thomasa Neuwirtha, na 59. Eurosongu održanom prije nekoliko dana u Kopenhagenu u balkanskom je medijskom okruženju propraćena sasvim očekivanim heterocentričnim, muškoloidnim, grlatim pokličima o normalnosti i nenormalnosti, pedersko-pedofilskoj Evropi u koju Bosna i Srbija nikad ući neće (sasvim moguća pretpostavka), slomu i kraju svih civilizacija od Mezopotamije naovamo, te gomilom kvazifilozofskih promišljanja dežurnih heteronormativaca koji, eto, nikad nemaju ama baš nikakve potrebe javno pokazivati svoju heteroseksualnost. Bez obzira što je čitava ta civilizacija u kojoj se junački kreću svojim heteronormativnim korakom bazirana na brojnim dihotomijama moći od kojih je jedna i heteroseksualnost pod okriljem heteronormativnosti vs. alternativne seksualnosti.
Portali, dežurni kerberi morala i balkanskog dostojanstva, su prednjačili u pompeznim naslovima poput Evrovizija kao cirkus: Nastup bradate žene propraćen gromoglasnim aplauzom (Kurir.info.rs) pri čemu se aludiralo na figuru bradate žene, čestu učesnicu cirkuskih freak performansa iz 19. i početka 20. vijeka. Na stranu to što su komentatori, ukoliko su ikada prije bacilli oko na Eurosong, promašili sasvim jednostavnu činjenicu da je ova priredba odavno cirkuskog karaktera jer su upravo performansi, što vividniji i čudniji, ono na šta se zapravo gotovo uvijek stavlja fokus, ovolika halabuka oko Conchite ukazuje na tektonska gibanja u samoj percepciji sopstvene muškosti onih koji iza naslova stoje. Conchita je prijetnja macho muškarcu. Macho muškarac bi ju tukao i nogama i rukama, da ne pominjemo druge organe i udove. Iz tog tamnijeg područja mozga dolazi, dakle, povezivanje Conchite sa biološkim raritetima poput cirkuskog performera/ke Madam Clofullia (1827-1875) ili sa filmskim klasikom te tematike Freaks (1932) Toda Browninga.
Radi se o monstrumu, govore nam populistički desničari, gestikulirajući ljutito lijevom rukom dok desnom povremeno namlate sopstvenu ženu. NOVI SVJETSKI POREDAK. Odjednom je Eurosong percipiran kao priredba koja sadrži više politike nego Dnevnik Federalne televizije, iako već godinama, komšije i susjedi uporno i prilično politički glasaju jedni za druge sa takvom predvidivošću da se teško održati alertnim i budnim kroz cjelokupan glasački trajektorij. Nekako je dirljivo, bar meni u mojoj sentimentalnosti, kad Vladimir Zhirinovsky kaže da je to kraj Evrope jer je izabrala to, umjesto muškarca ili žene. Da je po Zhirinovskom, izabrala bi, valjda, AK-47. Ili bar okupaciju Austrije, da im se pamet u glavu ućera.
Nesumnjivo je da je Conchitina kombinacija haljine i brade politički povezana sa antidiskriminatorskom agendom. Gay lobi, ta svemoćna hobotnica koja drži svu vlast na svijetu, uključujući i bar polovicu ultra-bogatih Jevreja, je sigurno, veli nam naš normalni narod koji nenormalno voli ratovati, kriv za sve. Zanimljiva sitnica koju negativni komentari maše u svojoj silini zamaha je to da je Conchita zapravo pobijedila zahvaljujući telefonskim glasovima publike, nikako glasovima samih ekspertskih žirija koji su, je li, zasigurno dio gay oktopusa. U Armeniji, primjerice, glasači su smatrali da je Conchitin nastup drugi po kvalitetu, ali ga je državni žiri okarakterizirao kao tek devetnaesti, tako da Conchita nije dobila niti jedan armenski poen u glasanju.
Reakcije na Balkanu su, kako rekoh, sasvim očekivane i nimalo neobične za sredinu u kojoj Srbi, Bošnjaci i Hrvati jedino mogu zakopati ratne sekire, ako treba zajedno mlatiti pedere. No, pojavio se jedan zanimljivo otužan tekst na inače solidnom portalu Prometej.ba (Portal za laičku državu i sekularno društvo). Tekst Talibani tolerancije teologa Marijana Oršolića, poznatog, između ostalog, i po kritikama doajena nacionalističke misli Nine Raspudića i Fatmira Alispahića, je dobar primjer toga kako i nominalni good guys lako upadaju u zamke sopstvene heteronormativnosti o kojoj nisu ni pokušali razmišljati.
U globalu, tekst promovira tezu da ”danas postoje i prilike u kojima je biti homoseksualac poželjno, pa i unosno i korisnije od radnih sposobnosti i talenata,” pri čemu je upravo Conchitina pobjeda predstavljena kao jedan od takvih lažnih i unosnih momenata kojim su Conchita i ORF kanal iza nje (da ne upetljavamo gay lobi sad) komercijalno iskoristili loš položaj neheteroseksualnih bića u svemiru. Ako izostavimo solidno tupavi naslov, koji bi potpisao ama baš svaki štovatelj Stormfronta ili, zašto ne, Fatmira Alispahića, tekst nam dakle razjašnjava ono, što mi, u sopstvenoj naivnosti, ne vidimo. Vremena su se promijenila, biti gay je u modi i ponekad, sve češće, poželjno. Ova teza bi bila problematična čak i da dolazi ravno iz Skandinavije gdje je položaj LGBT-zajednice vjerovatno najbolji na planeti jer je u potpunosti odvojena od materijalnih uslova života LGBT-populacije širom svijeta. To što dolazi iz Bosne i Hercegovine (autor živi u Austriji ali je portal baziran u Bosni i Hercegovini) ju čini toliko apsurdnom, i toliko nepromišljenom da nad njom možemo samo pustiti jednu suzu, mušku najtežu, što bi rekao Željko Bebek. Nakon toga Oršolić lakonski preuzima ulogu muzičkog kritičara jednostavno konstatirajući da se njemu više SVIĐAJU mnoge druge izvedene pjesme. Zbog čega bi ovo bio krunski dokaz da Conchita nije TREBALA pobijediti ostaće vječna enigma.
Posebna priča je Oršolićevo razbacivanje terminima koje je pokupio u prolazu. Tako nas obavještava da se na Eurosongu favorizira ”queer-populacija.” Šta je zapravo queer populacija? Je li to baš isto kao i LGBT populacija ili i osobe heteroseksualnog opredjeljenja mogu biti queer u svom političkom ili ličnom suprostavljanju heteronormativitetu? Jesu li queer i svi stanovnici skandinavskih ili baltičkih država koji u velikom broju glasaju na Eurosongu svake godine jer se, sasvim jednostavno i nequeerski, radi o festivalu velikog kulturnog značenja za ove države? Simplifikacija kojoj onda Oršolić pribjegava pominjući izraelskog transseksualca Divu i srpsku lezbijku Mariju Šerifović kao dokaz da to nije prvi put da neko iz queer populacije pobijedi na Eurosongu je jednostavno briljantna. Pored očite materijalne greške (Diva je pjesma koju je izvodio izraelski artist Sharon Cohen, poznat kao Dana International, nakon što je izvršio promjenu pola), Oršolić nam veli kako su transgender osobe, lezbejke, transvestiti, u njegovom heteronormativnom umu sasvim isto. Možemo ih sve, jednim heteronormativnim zamahom strpati u istu košaru. Otprilike isto kako su jednom prosječnom bijelcu svi Azijati baš onako slični sa svojim kosim okicama.
U svom površnom razmatranju tajnih područja famozne queer populacije Oršolić ide i korak dalje objašnjavajući nam da eksperimentiranje seksualnošću, prkos Rusiji i konzervativnoj Evropi nikako nisu načini da se stvori više tolerancije. Zadržimo se kod ovog eksperimentiranja seksualnošću kojim Oršolić lijepo demonstrira da zapravo nema pojma o čemu tačno govori. Eksperimentiranje seksualnošću je, recimo, kad oprobate neku novu seksualnu praksu koju dosad niste upražnjavali, recimo, analni seks. To sto Conchita radi na sceni je rodni performans, subverzija rodnih identiteta kroz dvostruko kodiranje roda. Kao prvo, Conchita s tijelom biološkog muškarca, ulazi u ulogu žene pomoću upotrebe haljine i šminke. Dakle, radi se o transvestizmu kojim se vrši transgresija rodne granice između muškarca i žene. Na drugom kodnom nivou, Conchita zadržava bradu kao jednu od sekundarnih spolnih karakteristika biološkog muškarca u subverziji transvestitskog identiteta. Sve to zajedno je vrlo kvalitetna rodna subverzija koja, pak, nema veze sa seksualnošću.
Otužno je da neko, ko sebe smatra mislećom individuom lijeve orijentacije, sasvim ozbiljno kaže da Conchita glumi žrtvu neprijateljske konzervativne Evrope i da se u ovoj pobjedi jednog umjetničkog nastupa radi o ekstremizmu istosti u koji nas, eto jada, gura ta nesretna Evropa. Kako Štulić jednom reče, sloboda nije Božje sjeme pa da ti ga neko da. Sloboda, pak, jeste prkošenje konzervativcima na svaki mogući način, a pogotovo promoviranjem medijskih subverzija o kojima se treba malo i promisliti prije nego se dohvati tastatura. Danas u vrijeme Putinovog raspojasavanja, rasta desnice bukvalno posvuda u Evropi, sve češćih napada na pravo žene da abortira, je baš, onako, isplatno biti gay, ili ne daj nikom dragi Allahu, žena s bradom.
Peščanik.net, 14.05.2014.
Srodni linkovi:
Svetlana Slapšak – Gospodin sa bradom
Sofija Mandić – Niko nije savršen
Goran Miletić – Zašto ih Končita nervira
Dejan Ilić – Eurosong – karneval istosti
LGBTQIA+