Kao deo sociološke zajednice Srbije, želimo da reagujemo povodom temata u najnovijem broju časopisa Sociološki pregled, u izdanju Srpskog sociološkog društva, koji sadrži problematične stavove povodom istopolnih zajednica i LGBTI osoba.
Članci objavljeni u novom broju Sociološkog pregleda koji se odnose na temu negiranja prava istopolnih zajednica i generalno prava LGBTI osoba na formalno priznato partnerstvo i porodicu, predstavljaju ne samo podsticanje na diskriminaciju prema tom već stigmatizovanom delu populacije, već su u pitanju i argumenti koji su sporni sa naučnog stanovišta. U ovim člancima, istopolne zajednice se imenuju kao „brakolike“ i „porodicolike društvene pojave“ (sic!), čije se postojanje svodi „isključivo“ na zadovoljavanje seksualnih potreba partnera. U člancima se implicira da su LGBTI osobe posebno opasna vrsta pretnje deci, pa se zagovara da „homoseksualna prava“ ne mogu biti iznad zaštite dečjih prava i navodi se sumnja da socijalizacija dece od strane istopolnih parova može biti „uspešna“ (iako tu tezu pobijaju istraživanja1). Takođe, navodi se teza o ugroženosti prava većine stanovnika naše zemlje kao i da „postojanje homoseksualnosti svakako nije dobro sa aspekta kolektivnog društvenog interesa“.
Smatramo da izneti stavovi ne odgovaraju činjenicama, da su nenaučni, da vređaju dostojanstvo LGBTI osoba i da podstiču diskriminaciju, te da su zlonamerni. Ono što kao naučnice i naučnici primećujemo je da se članci iz temata časopisa Sociološki pregled ne oslanjaju na konkretne empirijske podatke kao što su iskustva i naučna (sociološka, psihološka, antropološka) istraživanja o LGBTI osobama u Srbiji.
Iako se u časopisu navodi teza da LGBTI osobe ugrožavaju instituciju porodice, zaboravlja se da u Srbiji lezbejke i gejevi odgajaju decu i takve porodice, iako su zakonski nevidljive, imaju podršku mnogih pojedinaca, stručnjaka, nastavnika, rođaka, prijatelja i drugih iz bližeg okruženja. Istopolne porodice su već deo realnosti našeg društva.
Ako se osvrnemo na istorijski razvoj sociologije kao nauke, još od 1950-ih i 1960-ih godina 20. veka, proučavanja društvenog života LGBTI osoba i nalazi tih istraživanja ne samo da nisu bili osuđivački, već su pružali otvorenu podršku za društvenu integraciju i slobodu od diskriminacije. Sociološko proučavanje neheteroseksualnih osoba, kao i teme roditeljstva su takođe deo naučnih istraživanja u drugim republikama bivše Jugoslavije već duže od 10 godina i predstavljaju podršku istopolnim zajednicama.
Svesni smo da savremena sociologija nije oslobođena delovanja kontekstualnih činilaca niti je u potpunosti oslobođena esencijalističkih pretpostavki u tumačenju seksualnosti i roda kao što su heteronormativna vizija društva u kojoj se heteroseksualnost neupitno pretpostavlja i posmatra kao primarna osnova za zasnivanje braka i porodice, a rod vidi kroz grubu i isključivu dihotomnu podelu na muškarce i žene. Međutim, smatramo da sociologija kao nauka može i treba da pruži svoj doprinos dubljem razumevanju načina života i problema sa kojima se susreću LGBTI osobe. Naučni pristup nas obavezuje ne samo da razumemo iskustva LGBTI osoba kroz njihove potrebe i egzistenciju koja ni na koji način ne ugrožava heteroseksualne osobe, već i da podržimo prava ovog dela populacije koja su i zakonski garantovana u mnogim demokratski uređenim državama sveta i regiona.
Takođe, ovim saopštenjem želimo da pružimo podršku svojim LGBTI koleginicama i kolegama, studentkinjama i studentima i iskažemo svoje zalaganje za visokoškolske institucije bez diskriminacije na osnovu seksualne orijentacije i rodnog identiteta.
1. Marija Radoman, naučna saradnica, Filozofski fakultet u Beogradu
2. Miloš Jovanović, docent, Filozofski fakultet u Nišu
3. Nemanja Krstić, docent na Filozofskom fakultetu u Nišu
4. Tamara Petrović Trifunović, istraživačica saradnica, Filozofski fakultet u Beogradu
5. Milica Resanović, istraživačica saradnica, Filozofski fakultet u Beogradu
6. Jelena Pešić, docentkinja, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
7. Jelisaveta Petrović, docentkinja, Filozofski fakultet u Beogradu
8. Ivana Spasić, redovna profesorka, Filozofski fakultet u Beogradu
9. Docent dr Dragan Stanojević, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
10. Dragoljub B. Đorđević, redovni profesor u penziji Mašinskog fakulteta u Nišu
11. Jelena Božilović, Filozofski fakultet u Nišu
12. Darko Vesić, Centar za politike emancipacije
13. Tanja Vukša, sociološkinja
14. Predrag Cvetičanin, Centar za empirijske studije kulture jugoistočne Evrope, Niš
15. Marina Simić, redovna profesorka Fakulteta političkih nauka u Beogradu
16. Marija Babović, redovna profesorka, Filozofski fakultet u Beogradu
17. Danijela Gavrilović, redovna profesorka, Filozofski fakultet u Nišu
18. Dragana Zaharijevski, redovna profesorka u penziji, Filozofski fakultet u Nišu
19. Ivica Mladenović, naučni saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju
20. Dunja Poleti Ćosić, istraživačica saradnica, Filozofski fakultet u Beogradu
21. Milan Urošević, istraživač saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju
22. Jovana Zafirović, istraživačica pripravnica, IDN
23. Irena Petrović, docentkinja, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
24. Vera Backović, vanredna profesorka, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
25. Ana Pajvančić Cizelj, vanredna profesorka, Filozofski fakultet u Novom Sadu
26. Andrej Cvetić, doktorand, Trinity College Dublin
27. Katarina Lončarević, docentkinja, Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu
28. Ana Veselinović, sociološkinja
29. Ljiljana Gavrilović, naučna savetnica, u penziji
30. Aleksandra Isaković, studentkinja sociologije, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
31. Nađa Duhaček, Centar za ženske studije
32. Matea Stefanović, sociolog i aktivista za ljudska prava
33. Jelena Vasiljević, studentkinja
34. Kristina Milenković, sociolog
35. Vladimir Simović, sociolog, Centar za politike emancipacije
36. Aleksa Vukašinović, doktorand, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
37. Sanja Grbić, asistentkinja, Odeljenje za psihologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu
38. Marija Golubović, Filozofski fakultet u Nišu
39. Mladen Radulović, naučni saradnik, Institut za pedagoška istraživanja
40. Andrija Golubović, doktorand, Filozofski fakultet u Beogradu
41. Vladimir Terzić, student sociologije, Filozofski fakultet u Beogradu
42. Tijana Karić, naučna saradnica, Institut za kriminološka i sociološka istraživanja
43. Marija Slavković, studentkinja sociologije, Filozofski fakultet u Beogradu
44. Teodora Ilić, studentkinja sociologije, Filozofski fakultet Beograd
45. Bojan Đorđević, filolog, Filološki fakultet u Beogradu
46. Jovana Kostevski, psihološkinja
47. Milica Vlajić, istraživačica pripravnica, Filozofski fakultet u Beogradu
48. Bojana Bodroža, docentkinja, Filozofski fakultet u Novom Sadu
49. Jelena Petković, vanredna profesorka, Filozofski fakultet u Nišu
50. Katarina Kotarac, studentkinja sociologije, Filozofski fakultet u Beogradu
51. Nevena Petković, student doktorskih akademskih studija, Filozofski fakultet
52. Jelena Knežević, studentkinja doktorskih studija Menadžment kulture i medija
53. Jelena Zlojić, studentkinja sociologije, Filozofski fakultet u Beogradu
54. Milica Sekulović, istraživačica-pripravnica, Filozofski fakultet u Beogradu
55. Danica Jotić, studentkinja sociologije, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
56. Ivana Pantić Mardešić, dipl. Filozof
57. Ivana Jakšić, psihološkinja i asistentkinja Fakulteta političkih nauka
58. Milica Frankić, sociolog
59. Lara Končar, antropološkinja i doktorantkinja Fakulteta političkih nauka u Beogradu
60. Nevena Strižak, psihološkinja, asistentkinja Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Univerzitet u Beogradu
61. Mina Đorđević, studentkinja antropologije, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
62. Lilijana Čičkarić, naučna savetnica
63. Bojan Bilić, Univerzitet u Beču
64. Mirko Filipović, redovni profesor, FASPER
65. Stefan Stefanović, sociolog
66. Marija Jakovljević, sociološkinja
67. Milena Repajić, naučna saradnica, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
68. Maja Marić, psiholog
69. Smiljka Tomanović, redovna profesorka, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
70. Kristina Krgović, psiholog
71. Jovana Stanković, psiholog
72. Nemanja Drobnjak, sociolog
73. Ksenija Krivokapić, studentkinja Filozofskog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu
74. Milan Škobić, doktorand sociologije, Northeastern University Boston
75. Suzana Ignjatović, viša naučna saradnica, IDN
76. Olivera Poljakov, studentkinja psihologije, FMK
77. Adriana Zaharijević, viša naučna saradnica Instituta za filozofiju i društvenu teoriju
78. Ivana Pantelić, naučna saradnica
79. Danilo Pupavac, doktorand sociologije, Filozofski fakultet u Beogradu
80. Marijana Milankov, sociološkinja
81. Zdravka Trivanović, psiholog
82. Kristina Bjelić, studentkinja Filozofskog fakulteta u Novom Sadu
83. Vuk Žegarac, student Filozofskog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu
84. Tamara Džamonja, profesorka, Odeljenje za psihologiju, Filozofski fakultet
85. Tijana Jovanović, student Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu
86. Nada Sekulić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu
87. Dr Natalija Žunic, u penziji, Pravni fakultet, Niš
88. Dalibor Petrović, Saobraćajni fakultet Univerziteta u Beogradu, vanredni profesor
89. Jelena Vasiljević, viša naučna saradnica, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
90. Vera Mevorah, naučna saradnica, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
91. Zona Zarić, istraživačica saradnica, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
92. Aleksandra Knežević, istraživačica pripravnica, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
93. Ana Đorđević, istraživačica saradnica, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
94. Gazela Pudar Draško, naučna saradnica, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
95. Miloš Janković, istraživač pripravnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
96. Petar Žarković, istraživač saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
97. Andrea Perunović, istraživač saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
98. Sanja Iguman, naučna saradnica, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
99. Marko Konjović, istraživač saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
100. Srđan Prodanović, naučni saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
101. Krisztina Racz, naučna saradnica, Institut za filozofiju i društvenu teoriju (IFDT)
102. Tijana Vasović, student sociologije
103. Iva Janković, MA antropološkinja
104. Slobodan G. Marković, redovni profesor, Fakultet političkih nauka, Beograd
105. Aleksandar Baucal, redovni profesor, Filozofski fakultet u Beogradu
106. Selena Radović, istraživačica saradnica, Filozofski fakultet u Beogradu
107. Tatjana Malinović, antropološkinja
108. Sandra Svetlica, sociolog
109. Dubravka Žarkov, spoljni saradnik, istraživač, Filozofski Fakultet, Beograd
110. Isidora Jarić, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
111. Milan Antonijević, doktorand na Filozofskom fakultetu, Odsek za antropologiju i etnologiju
112. Milica Miražić, Univerzitet u Beogradu
113. Nemanja Zvijer, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
114. Katarina Milutinović, sociološkinja (Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu)
115. Danijela Mazić, filološkinja
116. Slobodan Cvejić, redovni profesor, Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet
117. Marina Drobnjaković, psihološkinja
118. Tijana Nikitović, istraživačica-pripravnica, Filozofski fakultet u Beogradu
119. Sanja Srećković, antropološkinja
120. Daša Duhaček, prof., Univerzitet u Beogradu
121. Milica Lazarević, psihološkinja
122. Ivan Đorđević, viši naučni saradnik, Etnografski institut SANU
123. Milica Aranđelović, socijalni radnik
124. Andrew Hodges, znanstveni suradnik, sociolog
125. Đorđe Božović, asistent, Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu
126. Nađa Bobičić, istraživačica, Fakultet političkih nauka UB
127. Ljiljana Pantović, naučna saradnica, IFDT
128. Tatjana Nikolić, kulturološkinja, istrazivačica saradnica Fakulteta dramskih umetnosti
129. Marija Đorđević, naučna saradnica, Filozofski fakultet u Beogradu
130. Nebojša Baračkov, psihijatar
131. Goran Radlovački, sociolog
132. Sara Tešić, sociološkinja
133. Zorica Mršević, Institut društvenih nauka Beograd
134. Kaja Damnjanović, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
135. Ana Vilenica, naučna saradnica, Politehnika i Univerzitet u Torinu
136. Miloš Rašić, naučni saradnik, Etnografski institut SANU
137. Dimitrije Matić, doktorant, Filozofski fakultet u Beogradu
138. Milica Ninković, istraživačica pripravnica, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
139. dr Iris Žeželj, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
140. Danka Purić, Odeljenje za psihologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu
141. Ksenija Mišić, Odeljenje za psihologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu
142. Dušan Mojić, redovni profesor, Filozofski fakultet u Beogradu
143. Marjan Ivković, Institut za filozofiju i društvenu teoriju, Univerzitet u Beogradu
144. Jelena Pajović, naučna saradnica, Fizički fakultet Univerziteta u Beogradu
145. Jelena Zulević, stud. doktorskih studija Filozofskog fakulteta u Beogradu
146. Marina Čabrilo, sociološkinja
147. Sandra Ilić, istraživačica pripravnica Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu
148. dr Jelena Višnjić, studije roda, Univerzitet u Novom Sadu
149. Andrej Kubíček, istraživač saradnik, Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, Beograd
150. Aleksandra Nikolajević, asistentkinja, Filozofski fakultet Univerziteta u Nišu
151. Ljubinka Trgovčević, red. profesorka Fakulteta političkih nauka (u penziji)
152. Nikolina Jović, studentkinja sociologije Filozofskog fakulteta u Novom Sadu
153. Stefan Ivanović, student, Filozofski fakultet u Novom Sadu
154. Miroslav Milosavljević, student doktorskih studija, Filozofski fakultet, Univerzitet u Novom Sadu
155. Maja Jungić, pedagoškinja (Filozofski fakultet Univerziteta u Novom Sadu)
Peščanik.net, 01.11.2021.
LGBTQIA+________________
- Videti, između ostalog: Stacey, J., & Biblarz, T. J. (How) Does the sexual orientation of parents matter? American Sociological Review. 2001; Farr RH, Forssell SL, Patterson CJ. Parenting and child development in adoptive families: Does parental sexual orientation matter? Applied Developmental Science. 2010.
