Foto: Peščanik
Foto: Peščanik

Moguće je da čadorska metastaza zahvati čitav Beograd. Pokretu za narod i državu se svidela ta krpena arhitektura, jer su u njoj pronašli novo sredstvo za širenje čuđenja i straha. Sve je to najpre začeto u osobitoj glavi vođe i učitelja.

Čovek zvani Đuka, najavio je gradnju kampova slične namene – a namena nije sasvim poznata – na Tašmajdanu, u Manježu i možda u Bezistanu. Nešto kasnije, nekadašnja metropola bila bi pretvorena u neizmernu platnenu deponiju na kojoj polusvet skladišti svoje izlučevine i druge otpatke. Ispod prozora poglavice, studenti koji žele da uče počinju da ne jedu. Odredi klozeta još su postrojeni u dve vrste.

Izgleda da im se mnogo dopalo to što su uradili i još rade sa Beogradom i što nema pravog otpora takvom brutalnom estetskom svetogrđu, proizvodnji smrada i okupaciji slobodnih trgova i parkova. Beograđani su odustali čak i od svoje oksimoronske odlučnosti: nikada nećemo dozvoliti da nam rade to što nam rade. Navedeni aforizam je ilustracija relativne nemoći pred optužbom da svaki korak ka slobodi vodi u nasilje.

Odbrana od nasilnika nije nasilje, no šatorsku Kartaginu svakako treba srušiti u miru, zatvaranjem puteva njenog opstanka. Tek onda se može razarati režim koji se održava na crvotočnim balvanima. Sablasna šatorska naselja ili nešto što nije lako odrediti, jedan su od klatećih stubova koji drži donove i druge propalice pri državnoj sili i centralnoj kasi. Tamo je čitava jednačina opstanka: koliko je nerazrušiv čador-grad, toliko je stabilan režim.

Priča počinje one večeri, pri jednom od čestih pomračenja centralnog uma okupatorske vlasti. Tada je um otkrio tajnu o lojalistima kojih ima dovoljno da bi ga čuvali i sačuvali. Oni su odlučni i opasni i ima ih svuda, uradiće sve za njega. Učinilo mu se ipak da su lojalisti sami po sebi suviše sirova i prostačka pretorijanska fasada. Kad čuvari skinu maske, vidi se da je tu sabrano sve što je bilo na ljudskom otpadu: ološ sa samog dna, zlikovci, vucibatine, secikese, podvodači, narkomani, lupeži, ukoljice i penzionisani zločinci.

Ideja da se pored njih u Pionirskom parku postave studentske makete sa nešto ljudskijim licem, bila je istinski misaoni podvig tvorca pandemonijuma. Studenti koji žele da uče, a postoji samo jedan opskurni model među njima koji ima kakav-takav indeks, postali su zaštićena sorta pod ličnim staranjem vodećeg hulje.

Pionirski park nije bio dovoljno prostran za njegovu veliku ideju, pa je odlučio da širi svoj umobolni logor svuda gde je to moguće.

U Nišu je njegov trodnevni skup za narod i državu trajao samo pola sata. Ni šatori ni nužnici tamo nisu opstali. Novosađani su na neprekidnoj straži pred neprijateljskom najezdom i tamo šatora nema. Beograd je posle 15. marta postao laka i krotka meta, misli se da se raja već povukla u redovno bunilo i otaljava svoje zauvek izgubljeno vreme.

U šatorima bivakuju paravojne trupe koje je formirala paranormalna država. Legitimna državna sila više ne postoji, grupa oficira podanika u vojsci i policiji mora da bude spremna da brani šatore, kako bi sačuvala one koji čuvaju posebno važnu glavu a žive u njima.

Tako je nastao javni izlog distopije: studente koji žele da uče a batalili su da jedu, čuvaju bašibozački odredi, njih policija, policiju vojska. Sve njih zajedno obnovljena velegradska melanholija i mirenje sa sudbinom: jednom, kad-tad pašće sigurno. Nema mu spasa od njega samog.

Takvi zatvoreni krugovi iz kojih nema mirnog izlaza, nagoveštavaju tragediju, možda unutar samog režima u konačnom rasporedu fizičke moći. Evolucija letargije u imploziju može da bude očekivana kao rešenje hermetičkog bezizlaza.

Odbrana poslednjih nitkovskih dana sadržana je ovde u ugnjetavajućem postavljanju zagađenih platnenih naselja i tvrđava od slame i blata. To je javno ponižavanje koje se ne može još dugo podnositi. Ideja raspadnutog uma da sebe i svoje smeće brani svim silama, jeste poziv da se nastavi sa opštim otporom. Šatori i otpad u njima je sve što mu je još ostalo.

Peščanik.net, 30.05.2025.

NADSTREŠNICA

PODRŽITE PEŠČANIK
The following two tabs change content below.

Ljubodrag Stojadinović

Ljubodrag Stojadinović (1947, Niš), gde se školovao do velike mature u gimnaziji „Svetozar Marković“. Studirao u Skoplju, i magistrirao na Institutu za sociološka i političko pravna istraživanja, odsek za masovne komunikacije i informisanje u globalnom društvu (Univerzitet Kiril i Metodi 1987). Završio visoke vojne škole i službovao u mnogim garnizonima bivše Jugoslavije, kao profesionalni oficir. Zbog javnog sukoba sa političkim i vojnim vrhom tadašnjeg oblika Jugoslavije, i radikalskim liderima i zbog delikta mišljenja – odlukom vojnodisciplinskog suda od 1. marta 1995. kažnjen gubitkom službe u činu pukovnika. Bio je komentator i urednik u Narodnoj Armiji, Ošišanom ježu, Glasu javnosti, NIN-u i Politici. Objavljivao priče i književne eseje u Beogradskom književnom časopisu, Poljima i Gradini. Dobitnik više novinarskih nagrada, i nagrada za književno stvaralaštvo, i učesnik u više književnih projekata. Nosilac je najvišeg srpskog odlikovanja za satiru, Zlatni jež. Zastupljen u više domaćih i stranih antologija kratkih i satiričnih priča. Prevođen na više jezika. Objavio: Klavir pun čvaraka, Nojev izbor, Više od igre (zbirke satiričnih priča); Muzej starih cokula (zbirka vojničkih priča); Film, Krivolak i Lakši oblik smrti (romani); Ratko Mladić: Između mita i Haga, Život posle kraja, General sunce (publicističke knjige); Jana na Zvezdari (priče za decu); Masovno komuniciranje, izvori i recipijenti dezinformacije u globalnom sistemu (zbirka tekstova o komunikacijama). Zastupljen u Enciklopediji Niša, tom za kulturu (književnost). Za Peščanik piše od 2016. godine. U decembru 2021. izbor tih tekstova je objavljen u knjizi „Oči slepog vođe“.

Latest posts by Ljubodrag Stojadinović (see all)

Author: Ljubodrag Stojadinović

Ljubodrag Stojadinović (1947, Niš), gde se školovao do velike mature u gimnaziji „Svetozar Marković“. Studirao u Skoplju, i magistrirao na Institutu za sociološka i političko pravna istraživanja, odsek za masovne komunikacije i informisanje u globalnom društvu (Univerzitet Kiril i Metodi 1987). Završio visoke vojne škole i službovao u mnogim garnizonima bivše Jugoslavije, kao profesionalni oficir. Zbog javnog sukoba sa političkim i vojnim vrhom tadašnjeg oblika Jugoslavije, i radikalskim liderima i zbog delikta mišljenja – odlukom vojnodisciplinskog suda od 1. marta 1995. kažnjen gubitkom službe u činu pukovnika. Bio je komentator i urednik u Narodnoj Armiji, Ošišanom ježu, Glasu javnosti, NIN-u i Politici. Objavljivao priče i književne eseje u Beogradskom književnom časopisu, Poljima i Gradini. Dobitnik više novinarskih nagrada, i nagrada za književno stvaralaštvo, i učesnik u više književnih projekata. Nosilac je najvišeg srpskog odlikovanja za satiru, Zlatni jež. Zastupljen u više domaćih i stranih antologija kratkih i satiričnih priča. Prevođen na više jezika. Objavio: Klavir pun čvaraka, Nojev izbor, Više od igre (zbirke satiričnih priča); Muzej starih cokula (zbirka vojničkih priča); Film, Krivolak i Lakši oblik smrti (romani); Ratko Mladić: Između mita i Haga, Život posle kraja, General sunce (publicističke knjige); Jana na Zvezdari (priče za decu); Masovno komuniciranje, izvori i recipijenti dezinformacije u globalnom sistemu (zbirka tekstova o komunikacijama). Zastupljen u Enciklopediji Niša, tom za kulturu (književnost). Za Peščanik piše od 2016. godine. U decembru 2021. izbor tih tekstova je objavljen u knjizi „Oči slepog vođe“.