Hrvatski predsednik Stjepan Mesić pokrenuo je inicijativu da se uklone krstovi i druga verska obeležja iz kasarni, škola i drugih javnih ustanova. Mesić je rekao da bi crkva sama trebalo da zatraži postavljanje krstova i da u sekularnoj državi u javnim ustanovama ne bi trebalo da bude bilo kakvih verskih obeležja.
Mesić je u emisiji Na kavi s predsjednikom rekao da „u Hrvatskoj vojsci ima i pravoslavaca i židova i muslimana i ateista. Ne samo katolika. No, u brojnim vojarnama vidio sam samo simbole jedne vjerske zajednice“. Mesić navodi da je istu situaciju zapazio i u policijskim zgrdama i opštinama širom Hrvatske i rekao da je krstovima i ostalim verskim simbolima mesto u crkvama i kapelama, ne u državnim ustanovama u kojima treba da budu istaknuti grb i zastava jer je Hrvatska sekularna država.
On je crkvu optužio da ima privilegovan položaj, jer dobija veliki novac iz državnog budžeta (oko 270 miliona kuna) i smatra da bi crkva trebalo da zauzime jedinstveni stav o svim aktuelnim pitanjima kako bi prekinula praksu da se pojedinci iz crkvenih redova mešaju u politiku.
Hrvatski predsednik je već godinama u sukobu sa Katoličkom crkvom u Hrvatskoj. Njegovi najčešći prigovori su preterano mešanje crkve u politiku i propagiranje ekstremističkih i desničarskih stavova koji često dolaze iz crkvenih redova.
S druge strane, Katolička crkva Mesiću zamera na njegovim antifašističkim izjavama, otvorenom stavljanju na stranu „zločinačkog Titovog režima“, zalaganju za kažnjavanjem ratnih zločinaca, osudi ustaškog režima i zločina nekadašnje NDH.
Veleizdajnik i sluga
Sukob Mesića i Katoličke crkve kulminirao je 5. avgusta na proslavi 14. godišnjice operacije Oluja u Kninu jer je Mesić nakon zvaničnog dela svečanosti odbio da prisustvuje misi za poginule, na kojoj su pored crkvenih lica prisustvovali i državni zvaničnici – premijerka Jadranka Kosor i predsednik Hrvatskog sabora Luka Bebić.
Kao razlog za to Mesić je naveo da se crkva nije ogradila od napadačkog teksta protiv njega u zvaničnom glasilu hrvatske katoličke crkve Glas koncila.
U Glasu koncila od 21. juna 2009. glavni urednik ovog lista, Ivan Miklenić piše kako je podrška Hrvatskoj na putu ka članstvu u Evropskoj uniji koja je stigla od predsedništva Veća evropskih biskupskih konferencija koja je tih dana održana u Zagrebu, „iznesena neposredno nakon što je hrvatski visoki dužnosnik na veleizdajnički i krajnje sluganski način prema određenim političkim snagama zabio nož u leđa tim hrvatskim nastojanjima, pa je ta poruka iz Zagreba svojevrsni melem na tu ranu.“
Kako se niko iz crkve nije ogradio od natpisa glavnog urednika Glasa koncila, Mesić je zaključio da crkva deli Miklenićev stav i odlučio da ne prisustvuje misi povodom godišnjice Oluje i izjavio kako bi bilo licemerno da se grli i ljubi s onima koji su ga proglasili veleizdajnikom.
Iako Miklenić nije imenovao visokog hrvatskog zvaničnika kojeg pominje u tekstu, hrvatska javnost je u tim rečima prepoznala aluziju na predsednika Mesića i njegov govor na Brionima u kojem je kritikovao vladu i njenu saradnju sa Haškim tribunalom u slučaju tzv. topničkih dnevnika. Naime, Tužilaštvo u Hagu od hrvatske vlade traži tzv. topničke (artiljerijske) dnevnike, dokumenta iz vojne akcije Oluja, koji su vezani za suđenje hrvatskim generalima Anti Gotovini, Ivanu Čermaku i Mladenu Markaču. Nesaradnja Hrvatske sa Hagom u vezi sa topničkim dnevnicima preti da postane druga linija blokade pristupu te zemlje Uniji (pored sukoba sa Slovenijom). Vesna Pusić, poslanica hrvatskog parlamenta, osim problema s topničkim dnevnicima i slovenačke blokade, navodi još tri ključna kamena spoticanja za ulazak Hrvatske u Evropsku uniju – reformu pravosuđa, projekat restrukturiranja pet brodogradilišta i reforma poljoprivrede.
Molitva za budućeg predsednika
Glavni urednik glasila hrvatske katoličke crkve nastavio je sa napadima na hrvatskog predsednika u uvodniku poslednjeg Glasa koncila.
Ivan Miklenić u svom poslednjem tekstu Kakvoga predsjednika trebamo? ponovo nije imenovao Mesića. Međutim, u tom tekstu Miklenić piše da bi „budući hrvatski predsjednik trebao biti zdrava i psihički uravnotežena osoba, sposobna okupiti nekompromitirane i kompetentne suradnike koji također dolaze iz te hrvatske šutljive većine. Bitno je nadalje za budućega predsjednika da bude osoba izgrađenog i življenog vrijednosnog sustava koji počiva na univerzalnim naravnim etičkim zasadama jer samo takva osoba može ostvarivati, promicati i štititi najviše vrednote zapisane u Ustavu RH, kao što su: sloboda, jednakost, nacionalna ravnopravnost, mirotvorstvo, socijalna pravda, poštivanje prava ljudske osobe i obitelji, nepovredivost vlasništva, vladavina prava i višestranački sustav.“
Reakcije na napade i Mesićevu inicijativu
Gotovo svi hrvatski mediji protumačili su Miklenićev uvodnik kao direktan napad na Mesića i oštru uvredu, a hrvatska javnost se podelila u odnosu na podršku Mesiću i njegov predlog o uklanjanju krstova i drugih verskih obeležja iz javnih ustanova.
Tako je, potpuno neočekivano, u odbranu aktuelnog predsednika Hrvatske stao predsednički kandidat suparničkog HDZ-a Andrija Hebrang, koji kaže da ne misli da je Mesić neuravnotežena osoba i da razlike treba da budu predmet civilizovanog dijaloga.
Poslanica opozicione Socijaldemokratske partije, Ingrid Antičević-Marinović podržala je Mesićevu inicijativu, ističući da bi u sekularnoj državi Hrvatskoj po zidovima trebalo da vise samo grbovi i zastave.
Premijerka Jadranka Kosor rekla je da treba voditi računa o tome da je u Hrvatskoj garantovana sloboda veroispovesti i da Zakon o zabrani diskriminacije zabranjuje diskriminaciju i na osnovu pripadnosti nekoj veri: „Ako netko smatra da mu to nešto znači i da mu to jest neka potpora u njegovom životu, to nikoga ne bi trebalo smetati. Kao donedavna ministrica branitelja znam da su mnogi hrvatski branitelji išli u obranu Republike Hrvatske noseći krunicu oko vrata, slabo naoružani u tenisicama i trapericama, ali s krunicom kao velikom potporom sve do konačne pobjede“.
Posle ocene teologa Adelberta Rebića da Mesićeva inicijativa liči na poteze Staljina, Lenjina i Tita, za koje se zna kako su završili, u dnevniku HRT oglasio se i direktor Glasa koncila Nedjeljko Pintarić koji tvrdi da krst nije samo simbol jedne religije, već i simbol civilizacijskih dostignuća i dodao da bi uklanjanje krstova bilo otvaranje civilizacijskog sukoba koji nije poželjan u ovom trenutku. Pintarić je citirao i izjavu bivšeg italijanskog predsednika Karla Čampija da je da krst u školi simbol vrednosti koje stoje u temelju italijanskog identiteta i zapitao se kakav je onda identitet predsednika Mesića koji želi da ukloni krstove?
Na kraju, Ivan Miklenić se ogradio od „interpretacija“ svojih tekstova po kojima je pišući o tome kakav je Hrvatskoj potreban predsednik, bilo čime aludirao na sadašnjeg predsednika države, kao i da ga je ranije prozvao veleizdajnikom.
Predsednik Hrvatske smatra da nije ni sa kim u sukobu, nego „da bi se Crkva trebala ograđivati i od spornih grafita ukoliko se uz ustaški simbol – veliko slovo „U“ – dodaje i križ. Napadaju me ustašoidi i četnici, želeći me smjestiti pred Haški sud. To je dokaz da sam na pravom putu“.
Izvori: Glas koncila, Nezavisne novine, Tportal, Index, Politika
Peščanik.net, 16.08.2009.
