Skoro pedeset godina živeo je klinički psiholog dr Ratibor M. Ðurđević (rođen 1915. u okolini Vranja) na Zapadu, najviše u Americi, a 1992. godine vratio se u Srbiju. Sam Bog ga je, kaže on, poslao da pomogne da se među Srbima, koji su pod komunizmom bili rashristovljeni i paganizovani i živeli kao divljaci, ponovo rasplamsa zamalo ugašena predačka vera pravoslavna. Ove godine Ðurđević je objavio knjigu od preko 400 stranica, pod naslovom “Srbin povratnik među Novosrbima”, gde je opisao svoj dosadašnji misionarski rad u Srbiji.

Srbin povratnik zatekao je Srbiju ni nalik na onu koju je ostavio pre pedeset godina, kad je, kako se on seća, “hrišćanska prefinjenost krasila srpskog čestitog seljaka i domaćina”. Današnji Srbi su “nerazumno prihvatili nemoral i degeneraciju zapadnajačke sekularističke kulture”, oni su “pali u ropstvo judeo-američkog i judeo-evropskog načina života”, nesvesni toga da su “Evropljani i Amerikanci moralno bolesni ljudi”. Simptomi zaraze kojoj su Srbi podlegli su govor pun psovki i gola bestidnost. Psuje se u knjigama i filmovima, “seksualni čin se otvoreno prikazuje na redovnom televizijskom programu”, parovi žive nevenčani i “sparuju se kao majmuni ili psi”, žene nose “besramne kupaće kostime”, a “neke čak i ne nose gornji deo kostima”.

Pozvati Srbe, a pre svega mlade, da se oslobode robovanja bolesnom mentalitetu neznabožačkog Zapada,  razotkriti antihrišćansku satansku zaveru uperenu najpre protiv Srba, pomoći im da se vrate zdravom svetosavskom duhu, evo bogomdane, truda i američke ušteđevine vredne misije za rodoljubivog povratnika. Jer i nama su, objašnjava Ðurđević, kao i nehrišćanskim zemljama Azije i Afrike, “potrebni misionari za ove naše divljake, takozvane Srbe”.

U bilansu svog trogodišnjeg misionarskog rada, Ðurđević ističe jednu pozitivnu stavku: uspešan rad na objavljivanju svojih knjiga o “antihristovskoj zaveri”. Za četiri godine objavio je oko trideset knjiga, me_u njima i ove: “Savremeni likovi Satane”, “Abortus”, “Uljezi vladaju Amerikom i svetom”, “Karl Marks, sluga i žrtva Satane”, “Frojdova laž-nauka”, “Adske protuve”, “Superbankari, vampiri savremenog čovečanstva”, “Pederska brigada”, “Rugobe i laži američke demokratije”. U svima se ponavlja, varira, zapliće i raspliće ista priča, prema kojoj Zapadnom Evropom i Amerikom danas vladaju “judeo-bankari” ili “judeo-masoni”. Oni su potomci fariseja i za tri veka (XVIII-XX) uspeli su da odvoje Zapad od hrišćanstva. Inspiratori su dve revolucije (francuske i ruske) uperene protiv hrišćanskog sveta. Za svoje antihrišćanske mondijalističke ciljeve podjednako koriste i komunizam i sekularnu demokratiju, te “prikrivene forme farisejsko-talmudskog učenja”. Danas su judeo-masonski zaverenici uzeli na zub pravoslavlje, jer je to “jedino preostalo hrišćansko ostrovo u svetu”. Zato su sve u_inili da izazovu ratove u u nekadašnjem SSSR i u bivšoj Jugoslaviji.

Da bi izbegao optužbe zbog antisemitizma, Ðurđević je izmislio razliku između Jevreja, potomaka Mojsijeve vere, i Judejaca, potomaka fariseja. Na jednom mestu čak kaže da “Jevreji greše što u svoje sunarodnike ubrajaju Judejce”. Ali, on tu predostrožnost često zaboravlja, pa se bez uvijanja okomljuje na Jevreje, jer su “Jevreji drevni neprijatelji pravoslavlja i svakog hrišćanstva” i “sa razlogom progonjena rasa”.

Svojim izdavačkim radom Ðurđević je više nego zadovoljan. Ne samo što je u Srbiji objavio knjige koje, kako sam kaže, u Americi “ne mogu da se štampaju i prodaju u knjižarama”, nego je jedna od njih u više listova pohvaljena kao prvorazredno rodoljubivo štivo, pa su sa autorom objavljeni opširni intervjui (u “Večernjim novostima”, “Politici ekspres”, “Intervjuu”, “Dugi”, “Blicu”, “Argumentu”, “Pogledima” i “Beloj ruži”). Glasovi protiv ovog nesmetanog širenja antisemitizma ostali su retki: reagovali su predsednik Saveza jevrejskih opština (A.Singer) i predsednik Društva srpsko-jevreksjog prijateljstva (LJ. Tadić).

Ali, Ðurđevićev misionarski rad u užem smislu, angažovanje sveštenika, bogoslova i mirjana na verskom radu sa mladima, stvaranje masovnog omladinskog pravoslavnog pokreta, osposobljavanje misionarskih grupa, potpuno se izjalovio.Na više desetina strana knjige “Srbin povratnik…” on analizira uzroke tog neuspeha. U rad Svetosavskog omladinskog i studentskog pokreta, koji je Ðurđević osnovao 1992, uključio se mali broj ljudi. Mladi saradnici pokazali su nedostojni velikog zadatka. Mada plaćeni, nisu se trudili da platu zasluže. Tobože prepodobni pravoslavci, oni su pušili i pili u kancelariji Pokreta, tako da se tu udisao “smrdljivi vazduh seoske mehane”. Krali su sve što su u njoj našli: pečate, knjige, olovke, papir za fotokopiranje, čak i potezač vodokotlića. Zadržavali su novac od prodatih izdanja Pokreta. Upotrebljavajući telefon za privatne razgovore, pravili su džinovske telefonske račune.

Boreći se sa nemarom, nedisciplinom i neodogovornošću mladih pravoslavaca koje je okupio oko sebe, Ðurđević je mesecima pokušavao da ih privoli da poštuju minimum reda. Uveo je pravila o nagrađivanju prema učinku, o bolovanjima o povišicama, propisao kako se koristi kancelarija, odredio budžet i način njegovog trošenja, napisao priručnike za organizovanje misionarskog rada, stavio katance na telefone.

Tako se njegov rad sa mladim srpskim pravoslavcima sve više pretvarao u pokušaj da se njima približe izvesne norme ponašanja i socijalne vrednosti svojstvene društvima koja cene racionalan i efikasan rad, i poštuju ličnosti i svojinu, to jest Zapadu. Njegova misija dobila je neočekivano nov tok i nov smisao. Potpuno je zaboravio koliko mu je, pre iskustva sa neobuzdanim “Novosrbima”, bila draga srpska “gotovo dečja emotivnost i spontanost”, a mrski bili od Srba “organizovaniji, ali zatupeli zapadnjaci”, koliko mu je bilo milo što Srbija ima više umetnika “nego mnoge druge evropske racionalistički orijentisane nacije”. Više nije mislio da su Srbi “dobili tehni_ki napredak, a izgubili dušu”. Kad je čuo da su njegovi saradnici dozvolili nekom siromašnom studentu da sa službenog telefona zove majku u Ukrajini, on se nije zadivio tolikoj srpskoj emotivnosti, nego hladno uzvratio: “Mi nismo bogato snabdevena humanitarna ustanova da bismo mogli da budemo dobri na taj način. Tu vidim tipičan srpski nemar i bezobrazluk.” Digao je glas protiv neefikasnosti, tromosti i lenjosti. Žalio se da je “sve to neorganizovano, nesistematično, na nivou afričkih zajednica”. Počeo je s nostalgijom da govori o životu u Americi, da ga navodi kao uzor. Amerika je postala “normalna zemlja”, u kojij se poštuje čovekova ličnost, a još više njegovo vreme. “Naš čovek”, piše Ðurđević posle tri godine boravka među “Novosrbima”, “mogao bi mnogo da nauči od evro-američkog čoveka u pogledu učtivosti u odnosima, ispinjavanju obećanja, urednosti u prepisci, savla_ivanju primitivne narcisoidnosti, potčinjavanju prihvaćenim obavezama i izbegavanju bezkrupuloznih, prevrtljivih težnji”.

Ništa nije vredelo. Misija je propala. Pokret se raspao. Došlo je do intervencije finansijske policije, zamalo do tuče. Ðurđević je nekoliko saradnika na kraju tužio sudu. Oni su mu uzvratili istom merom. Ali su ga, uz to,  pred crkvenim velikodostojnicima optužili da je pokušao da uvede “zapadnjačku, nepravoslavnu disciplinu članova”, i zbog “korišćenja određenih protestantskih… sektaških metoda rada”. Na kraju se ta optužba svela na Ðurđeviću dobro znanu formulu, ali za koju on ni u snu nije mogao da pomisli da će se jednog dana odnositi na njega. Rečeno je: “Rajko je mason”.

Skrivena pouka ove priče o avanturama samozvanog misionara dr Ratibora M. Ðurđevića u Srbiji glasi: propagiranje antisemitizma (kao i mnogih drugih ludih stvari) može ovde da računa na, sve u svemu, solidan uspeh, dok širenje ideja o odgovornom, organizovanom i efikasnom radu – pa makar to bio i rad na širenju pravoslavlja – može čoveka da uvali u grdnu nevolju.

1997.

Peščanik.net, 18.09.1997.


The following two tabs change content below.
Ivan Čolović, rođen 1938. u Beogradu, na Filološkom fakultetu diplomirao opštu književnost (1961), magistrirao (1972) romanistiku, na Filozofskom fakultetu doktorirao etnologiju (1983). Radio kao urednik u nekoliko izdavačkih preduzeća, u penziju otišao 2000. kao naučni savetnik Etnografskog instituta SANU. Predavač i gostujući profesor na univerzitetima u Francuskoj, Španiji, Nemačkoj, Italiji, Engleskoj, Sloveniji, Švajcarskoj i Poljskoj. Preveo desetak knjiga sa francuskog, najviše dela Rolana Barta i Žorža Bataja. Objavio 17 knjiga studija i eseja. Dobitnik je sledećih nagrada i priznanja: Herderova nagrada (2000), Orden viteza Legije časti (2001), nagrada Konstantin Obradović (2006), povelja Prijatelj lista Danas (2009), zvanje počasnog doktora Varšavskog univerziteta (2010), nagrada Vitez poziva (2010) i medalja Konstantin Jireček (2012). Biblioteku XX vek osnovao je 1971, a od 1988. je i njen izdavač. (Istorijat Biblioteke prikazan je u knjigama Dubravke Stojanović Noga u vratima. Prilozi za političku biografiju Biblioteke XX vek (2011) i Pola veka XX veka. Zbornik radova povodom 50 godina Biblioteke XX vek (ur, 2021). Knjige: Književnost na groblju. Zbirka novih epitafa (1983), Divlja književnost. Etnolingvističko proučavanje paraliterature (1985, 2000), Vreme znakova (1988), Erotizam i književnost. Markiz de Sad i francuska erotska književnost (1990), Bordel ratnika. Folklor, politika i rat ( 1992, 1993, 2000), prevodi na nemački (1994) i francuski (2005, 2009), Pucanje od zdravlja (1994), Jedno s drugim (1995), Politika simbola. Ogledi o političkoj antropologiji (1997, 2000), prevodi na engleski (2002) i poljski (2002), Kad kažem novine / When I say newspaper (1999, 2004), Campo di calcio, campo di battaglia, originalno izdanje na italijanskom, prev. Silvio Ferrari (1999), prevod na grčki (2007), Dubina. Članci i intervjui 1991-2001 (2001), Etno. Priče o muzici sveta na Internetu (2006), prevod na poljski (2011), Vesti iz kulture (2008), Balkan – teror kulture. Ogledi o političkoj antropologiji, 2 (2008), prevodi na poljski (2007), engleski (2011), nemački (2011) i makedonski (2012), Zid je mrtav, živeli zidovi (ur, 2009), Za njima smo išli pevajući. Junaci devedesetih (2011), Rastanak sa identitetom. Ogledi o političkoj antropologiji, 3 (2014), Smrt na Kosovu polju: Istorija kosovskog mita (2016); Slike i prilike. Redom kojim su se ukazivale (2018); Virus u tekstu. Ogledi o političkoj antropologiji, 4 (2020), Na putu u srpski svet. Ogledi o političkoj antropologiji, 5 (2023). Knjige: Književnost na groblju. Zbirka novih epitafa (1983); Divlja književnost. Etnolingvističko proučavanje paraliterature (1985, 2000); Vreme znakova (1988); Erotizam i književnost. Markiz de Sad i francuska erotska književnost (1990); Bordel ratnika. Folklor, politika i rat ( 1992, 1993, 2000), prevodi na nemački (1994) i francuski (2005, 2009); Pucanje od zdravlja (1994); Jedno s drugim (1995); Politika simbola. Ogledi o političkoj antropologiji (1997, 2000), prevodi na engleski (2002) i poljski (2002); Kad kažem novine / When I say Newspaper (1999, 2004); Campo di calcio, campo di battaglia, originalno izdanje na italijanskom, prev. Silvio Ferrari (1999), prevod na grčki (2007); Dubina. Članci i intervjui 1991-2001 (2001); Etno. Priče o muzici sveta na Internetu (2006), prevod na poljski (2011); Vesti iz kulture (2008); Balkan – teror kulture. Ogledi o političkoj antropologiji, 2 (2008), prevodi na poljski (2007), engleski (2011), nemački (2011) i makedonski (2012); Zid je mrtav, živeli zidovi (ur.) (2009); Za njima smo išli pevajući. Junaci devedesetih (2011); Rastanak sa identitetom. Ogledi o političkoj antropologiji, 3 (2014); Smrt na Kosovu polju: Istorija kosovskog mita (2016); Slike i prilike. Redom kojim su se ukazivale (2018); Virus u tekstu (2020).

Latest posts by Ivan Čolović (see all)