Inicijativa člana Predsedništva BiH Željka Komšića za pokretanje krivičnog postupka protiv Dobrice Ćosića je legitimna, opravdana i na činjenicama zasnovana. Podržavajući tu inicijativu navodim nekoliko argumenata.
Dobrica Ćosić je u vreme najveće eskalacije rata u BiH, jun 1992 – jun 1993, bio predsednik SRJ i kao takav Vrhovni komandant Vojske Jugoslavije. Vojska Jugoslavije je bila duboko involvirana u ratu u BiH. Ona je obezbedila oružje, oruđe, kamione, avione, helikoptere, municiju, granate, kompletan starešinski kadar, jer je postojala naredba Generalštaba da svi oficiri JNA rođeni u Bosni ostanu i komanduju ratnim jedinicama u Bosni. Tu su zatim bile plate i finansiranje svih drugih potreba, logistika, pozadinske jedinice, sanitet, pružanje pomoći ranjenicima na VMA. Bosanski Srbi su u tzv. Vojsci Republike Srpske bili samo živa sila – obični vojnici.
Dobrica Ćosić je postavio Radovana Karadžića za vođu Srba u Bosni. Mnogobrojni transkripti presretnutih razgovora između njih dvojice, njihove izjave o međusobnim odnosima pokazuju da je Radovan Karadžić bio u mnogo bližoj vezi sa Ćosićem nego sa Miloševićem. Za Karadžića je Ćosić bio neprikosnoveni i najveći autoritet.
Dobrica Ćosić je bio jedan od najvećih i najupornijih zagovornika zamena i podela teritorija i tzv. humanog preseljenja. U velikom interviju datom Miloradu Vučeliću za Politiku u prvoj polovini 1991. Ćosić pledira za preseljavanje i raseljavanje stanovništva. Sa Tuđmanom u oktobru 1992. u Ženevi, on čak potpisuje sporazum o zameni teritorija i preseljavanju stanovništva.
Ćosić je posebno odgovoran za zločine koji su se dogodili u vreme njegovog predsednikovanja, u graničnim oblastima između Jugoslavije i BiH i to: otmicu i likvidaciju muslimana iz voza na stanici Štrpce, takođe otmicu i ubistva muslimana iz autobusa u Sjeverinu, ubijanje i raseljavanje stanovništva muslimanske nacionalnosti sa velikog područja Bukovice kod Pljevalja, paljenje lokala čiji su vlasnici muslimani, proterivanje i priprema pogroma muslimana iz Pljevalja u avgustu 1992.
Pred Višim sudom u Bijelom Polju, na suđenju jednom od učesnika otmice iz voza na stanici Štrpce 27.februara 1993, kao dokaz pročitan je zvanični dokument iz koga se vidi da su pored ostalih najviših organa Srbije i Jugoslavije, još 28. januara 1993, mesec dana pre otmice, o tome da će se otmica dogoditi, ko će je izvršiti i na kom mestu, bili obavešteni predstavnici Vojske Jugoslavije, pa samim tim i njen Vrhovni komandant Dobrica Ćosić, koji ništa nije preduzeo da se otmica spreči. U vezi sa otmicom muslimana 22. oktobra 1992. iz autobusa u Sjeverinu, Dobrica Ćosić je formirao državnu komisiju, da ispita okolnosti pod kojima se ta otmica dogodila. Komisija o tom slučaju nije napisala nijednu jedinu reč. Ćosić je bio u Pljevljima u avgustu 1992, kada su pristalice Čeka Dačevića pretile pogromom muslimanima toga grada, kada su uništili 20 lokala čiji su vlasnici muslimani i kada su u Pljevlja došli načelnik štaba Druge armije Vojske Jugoslavije, general Damjanović, i predsednik Republike Crne Gore, Momir Bulatović, koji je kasnije događaje u Pljevljima komentarisao na sledeći način:
Tada u tim dramatičnim zbivanjima, kada su nas samo sekunde djelile od ljudskog ludila i pakla međusobnih obračuna, ja sam naredio da se iz zatvora privremeno pusti Dačević. Tu sam odluku donio pod strašnom ucijenom, jer su prema kućama nedužnih pljevaljskih Muslimana bile okrenute cijevi topova i mitraljeza dovučenih sa bosanskog ratišta i vođenih rukama onih boraca koje smo tako zdušno pomagali. Sve dok nijesmo doveli značajne snage policije i vojske i deblokirali grad, morali smo da postupamo po diktatu ovih novokomponovanih demokrata.
U takvoj situaciji i atmosferi Ćosić je u Pljevljima dao izjavu kojom je pokušao da krivicu za mahnitanje Dačevićevih kriminalaca prebaci na muslimansku stranu. Ćosić se, inače, tih dana nasmejan i vrlo raspoložen slikao sa Dačevićem u Saveznoj skupštini. Pljevaljski muslimani kao i oni oteti i pobijeni iz voza i autobusa, bili su lojalni građani Savezne Republike Jugoslavije čiji je predsednik bio Dobrica Ćosić.
Ćosić je odgovorniji za zločine počinjene u ratu na prostoru bivše SFRJ nego, primera radi, Krajišnik i Šajinović, koji su u Haškom tribunalu osuđeni na višegodišnje kazne zatvora. Pozivam Tužioca za ratne zločine Srbije da razmotri Komšićevu inicijativu i pokrene krivični postupak protiv Dobrice Ćosića.
U Beogradu, 25. maja 2009.
Dragoljub Todorović
Peščanik.net, 27.05.2009.
