Još jedan doprinos sunovratu srpskog novinarstva
Do sada ste već sigurno čuli za nesrećan (ali i donekle zabavan) rasplet navodne srbijanske ekskurzije Donalda Trampa. Nedeljnik je u četvrtak objavio ekskluzivni intervju sa američkim predsedničkim kandidatom, u kom se on između ostalog izvinio za NATO bombardovanje Srbije 1999. godine, za koje je rekao da je bilo velika greška. Juče, s druge strane, Trampova kampanja je zvanično demantovala da je Tramp taj intervju uopšte dao, rekavši da je on potpuno izmišljen. Na to je reagovala redakcija Nedeljnika, koja je saopštila da je intervju sa Trampom napravljen preko posrednika, i da mada ne može da isključi mogućnost da se Tramp zbog nekog razloga predomislio i odlučio da ga negira, redakcija preuzima punu odgovornost ako ispadne da je nju posrednik prevario i podmetnuo joj izmišljeni intervju.
Izvinjenje redakcije Nedeljnika ne treba a priori odbacivati kao neiskreno. Ali je ono u svakom slučaju nepotpuno, zato što pokazuje potpuni nedostatak uredničke profesionalnosti redakcije Nedeljnika, i zato što (poput samog Donalda Trampa) redakcija izvinjenje zapravo koristi da bi sebe „ni krivu ni dužnu“ opravdala. Ne samo da urednici Nedeljnika nisu uradili sve što su mogli da provere istinitost intervjua, već nisu učinili ni goli minimum, zanemarivši brojne indicije da je taj intervju sumnjiv a stavivši ga na bombastičnu naslovnu stranu sa tekstom „Izvinjavam se Srbiji“. Koje su to indicije?
Prvo, identitet samog posrednika, izvesnog Vladimira Rajčića, po zanimanju srpskog glumca i scenariste sa boravkom u Americi. Ja mogu da zamislim neke izuzetne okolnosti u kojima se intervju (a ne samo uspostava kontakta) može vršiti preko posrednika, ali tada kredibilitet posrednika mora biti nesumnjivo utvrđen. Hajde da je ovde posrednik bio Henri Kisindžer ili, šta ja znam, nama omiljeni Stiven Sigal, pa još i da posredniku poverujemo da istinito prenosi reči predsedničkog kandidata u najmoćnijoj zemlji sveta. Ali ovde se radilo o jednom manje-više potpunom anonimusu, čije je do sada najveće filmsko dostignuće uloga Alexa Obilicha u filmu inspirativnog naziva „Srpski ožiljci“.
Drugo, u tom pogledu, Nedeljnik je kao dokaz da dotični anonimus ima visoke veze sa Trampovom kampanjom uzeo dve fotografije na kojima se g. Rajčić vidi sa Majkom Pensom, Trampovim potpredsedničkim kandidatom, i Suzan Javorovski, koja radi za Trampovu kampanju u Indijani, a preko koje je on navodno komunicirao sa Trampom. Ovo je, u najmanju ruku, prvorazredna glupost. G. Pens se (kao i g. Tramp) svakodnevno slika sa desetinama, ako ne i stotinama ljudi. Američki političari pritom nisu gadljivi na pare – sve što je potrebno da biste se na nekom mitingu slikali sa nekim važnim je da njegovoj kampanji date neke sitne novce, ili da barem budete dovoljno strpljivi i uporni.
Treće, mejl Suzan Javorovski koji je g. Rajčić dostavio Nedeljniku i koji navodno sadrži Trampove odgovore, sam po sebi na dokazuje ništa. Na slici se vidi samo goli tekst sa zaglavljem koji je lako izmeniti, odnosno lažirati, za par minuta i bez nekog posebnog tehničkog znanja, u bilo kom mejl programu. Redakcija Nedeljnika je barem mogla da gđi Javorovski pošalje neposredan mejl kojom bi je pitala da potvrdi da su u pitanju zvanični stavovi g. Trampa.
Četvrto, nezavisno od sadržaja, mejl sa navodnim odgovorima g. Trampa elementarno je nepismen. On je štaviše nepismen u toj meri da g. Tramp pogrešno piše ime svoje protivkandidatkinje, Hilari Klinton. Naime, na engleskom se to ime može pisati sa jednim ili dva „l“, dakle kao Hilary ili Hillary; gđa Klinton koristi verziju sa dva l, dok je Tramp njeno ime (koje bi on valjda, posle svega, trebalo dobro da zna) napisao s jednim. Dole je verzija teksta sa drugim najosnovnijim ispravkama, koje bi učinio svako pismen na engleskom jeziku; neke druge rečenice takve su da je malo verovatno da bi ih izgovorio neko čiji je maternji jezik engleski. Čak i ako bi samog g. Trampa smatrali nepismenim, on iza sebe ima profesionalnu kampanju koja nikad ne bi dozvolila da ovakav tekst izađe u javnost.
1. This is what they (pPolls and pPolitical analysts) have been saying all along, and we are proving them wrong with every poll.We have one goal and that is to make America great again. That is something Hillary cannotcan not accomplish. We are where we are today because of the failed policies of the current administration.
2. We are running a better campaign than any previous Republican candidate. Trump’s campaign got more votes in a Republican nominating contest than anyone on record, the previous record for most votes for a Republican in the primaries was held by George W. Bush in 2000. Trump’s campaign blew that out of the water. Sanders also did a great job with a new and younger voters. The parties (Democrats and Republicans) have to recognize that it is not simple to move forward, it is not simple but yetthat it is hard to stop, and I am not going to slow down. They have to get on board or the parties in the future will suffer.
3. I would treat Vladimir Putin firmly, but there’s nothing I can think of that I’d rather do than to have Russia friendlyas a friend, as opposed to the way we are now, so that we can go and knock out ISIS together? with other people. The US will have a better relationship with Russia under my administration, it can’t be worse thaen today.
4. The cCurrent administration has done a horrendous job at fighting these groups such as ISIS. I would even say that they are responsible for creating these groups. Leaving Iraq the way they did, even when the generals were telling them to leave troops on the ground. They went on their own and created a vacuum for terrorists to flourish in Iraq and in Syria. They have no plan and no clue how they are going to fix the problems they have created. We are going to have to hit them hard. There is no room for error when it comes to fighting these groups. In order to make America great again we need to build up our military and fight every fight.
5. First of all let me tell you that it was a great mistake to bomb the Serbs,ians who were our allies in both world wars. The Serbsians are very good people. Unfortunately Clinton’s administration was very damaging to the Serbsians, they made a mess in the Balkans. I have apologized before to the Serbsians for these actions and for our policy, primarily Clinton’s. I will strengthen the relationship with the Serbian government. When I take office the foreign policy will change the course for the better.
Peto, treba primetiti datum kada je g. Rajčić navodno primio sporni mejl, što se vidi iz njegovog zaglavlja: popodne u 18:19, u nedelju 9. oktobra. Pažljivi čitalac će primetiti da redakcija Nedeljnika u svom saopštenju kaže kako su oni taj prosleđeni mejl dobili u nedelju rano ujutro po srpskom vremenu, što je fizički nemoguće ako je prosleđeni mejl autentičan, s obzirom da se centralnoevropska vremenska zona nalazi 6 sati ispred istočne obale Amerike. Zar je stvarno moguće da je redakciji Nedeljnika promaklo nesaglasje vremena prosleđenog mejla i vremena kada su ga oni dobili?
Inače, samo dva dana ranije Washington Post objavio je već famozni snimak g. Trampa na kome on između ostalog (doslovce) kaže kako mu se, pošto je zvezda, može sve, uključujući i to da žene „hvata za pičku“, izazvaši pravu medijsku katastrofu, uključujući i do sada nikad viđeno distanciranje visokih zvaničnika Republikanske partije od sopstvenog kandidata. A upravo je te nedelje uveče Tramp izlazio na megdan Hilari Klinton u drugoj predsedničkog debati, i to uživo, pred milionskim auditorijumom. Zar je stvarno moguće da redakciji Nedeljnika nije bilo čudno da Donald Tramp u to nedeljno popodne nema pametnijeg posla nego da se pored pripreme za debatu, i svih tih hvatanja za onu stvar, izvinjava Srbima za NATO bombardovanje? Stvarno? Ali stvarno?
Jednostavno rečeno, cela stvar je beskrajno sumnjiva. Ja naravno ne mogu da sa potpunom sigurnošću tvrdim da mejl gđe Javorovski nije bio autentičan. Ali bi svaki razuman urednik imao ozbiljnih razloga da u njegovu autentičnost posumnja i, ponavljam, tu sumnju je mogao da otkloni kratkim mejlom samoj gđi Javorovski, na adresu iz zaglavlja prosleđene poruke. Ne može se dakle reći da je Nedeljnik u celoj stvari „ni kriv ni dužan“, žrtva grube američke politike ili prevare g. Rajčića. Urednici Nedeljnika ili uopšte ne znaju da rade svoj posao, pa bi bilo prikladno da umesto jednog ne-izvinjenja neko u toj redakciji podnese ostavku, ili su svesno zanemarili podatke koji su očigledno ukazivali na to da je Trampov intervju izmišljen, žureći za senzacionalnom naslovnom stranicom i misleći da je i eventualan loš publicitet ipak publicitet. Time su urednici Nedeljnika doprineli već decenijskom sunovratu srpskog novinarstva, i to su učinili u jednoj sve neslobodnijoj zemlji u kojoj je kritičko novinarstvo najpotrebnije. Time su doprineli i tome da to i takvo srpsko novinarstvo bude predmet sprdnje u svetskim medijima. Time su, napokon, i zaslužili da njihovi čitaoci prestanu da te i takve novine kupuju – ako već žele da čitaju fikciju, Informer je barem jeftiniji.
Peščanik.net, 14.10.2016.
Srodni linkovi:
Paul Krugman – Nameštanje igre
The New Yorker – Podrška Hillary Clinton
Paul Krugman – Trampova partija
Paul Krugman – Trampova partija
Paul Krugman – Hilari pobednica
Marko Milanović – Trampov imaginarni intervju Nedeljniku
TRAMPOZOIK
